Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünden akademisyen, öğrenci ve TRAC Erzurum Şubesince, olası afetlerde haberleşme sorununa çözüm bulmak ve kesintisiz iletişim sağlamak amacıyla Yükseköğretim Kurulu (YÖK) desteğiyle Araştırma Üniversiteleri Destek Programı (ADEP) kapsamında 'Kablosuz Tümleşik Acil Afet Haberleşme Sistemi' projesi üzerinde çalışma başlatıldı.
Proje kapsamında ilk etapta, Erzurum'daki Doğu Anadolu Gözlemevi'nde röle ve APRS Sistemi kurulumları yapılarak telsizler aracılığıyla bu bölgelerden kesintisiz iletişim sağlandı.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun hızlı frekans tahsisi, Türk Telekom ile TRT'nin de lojistik ve altyapı desteği verdiği projenin ikinci aşamasında ise düşük güç tüketen Lora Haberleşme ve uzun mesafe Wİ-Fİ omurga sistemleri ile yapay zeka destekli yerli yazılımları ve veri tabanıyla afet anında haberleşmede internet olmadan sesli ve metinsel bilgi akışı sağlanacak.
Dr. Öğr. Üyesi Faruk Baturalp Günay, Türkiye'nin deprem ülkesi olduğunu ve bölgede çeşitli fay hatlarının söz konusu olduğunu söyledi.
Haberleşmenin afet yönetimindeki önemini vurgulayan Günay, 'Deprem beklentisi öncesinde oluşabilecek potansiyel tehlikelere karşı bölgemizi, haberleşme anlamında ek haberleşme sistemiyle daha güvenilir ve afete dayanıklı hale getirmek istedik. Bu anlamda var olan teknolojilerle yeni teknolojileri tümleşik halde projemiz kapsamında gerçekleştirmeyi amaçladık.' dedi.
Günay, projenin ilk aşamasında amatör telsizcilik rölesi ve konumlama sistemini hizmete aldıklarını aktardı.
'Zaman afet yönetiminde çok önemli'
Projenin ikinci kısmında Erzurum ve ilgili bölgelerde saha haberleşme kutularıyla yetkilendirilmiş kullanıcılar oluşturulacağını anlatan Günay, şöyle konuştu:
'Belirli pilot bölgelerde muhtar ve aza gibi yönetim içerisindeki insanların da haberleşmeye katkı sağlayarak, özellikle oluşacak afetin hemen sonrasında temel maksadımız buydu zaten, ilgili yetkililerin AFAD ve çeşitli merkezlere bilgileri sunabileceği bir haberleşme sistemi oluşturmaktı. Çünkü zaman afet yönetiminde çok önemli. Bu konuda zamanı en kısa şekilde kullanıp, en faydalı şekilde hizmete sunmaya karar verdik. Hedefimiz bölgemizi haberleşme manasında afete dayanıklı hale getirebilmek ve oluşabilecek klasik haberleşme kesintisi haricinde hem vatandaşlarımıza hem de devletimize ek hizmetler sunabilmek.'
Günay, Rektör Prof. Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu, TRAC Erzurum Şube Başkanı Ömer Faruk Özler ile projeye destek verenlere teşekkür ederek, haberleşme sistemini tüm bölgede yaygın şekilde geliştireceklerini kaydetti.
Yapay zeka destekli yeni röle sistemleri üretildi
TRAC Erzurum Şube Başkanı Özler de proje ile amaçlarının hem araştırma ve geliştirme hem de Kuzey Doğu Anadolu ile Doğu Anadolu Fay Hatları birleşimindeki haberleşme sistemlerini kamu kurum ve kuruluşlarına aktarabilmeyi amaçladıklarını bildirdi.
Atatürk Üniversitesinden alanında uzman akademisyenlerin AR-GE çalışmasıyla yapay zeka destekli yeni röle sistemleri ürettiğini dile getiren Özler, şunları kaydetti:
'Biz var olan sistemlere, Doğu Anadolu Gözlemevi'ne röle ve APRS Sistemlerini ilave ederek kapsama alanımızı daha geniş bir alana yaydık. Bununla coğrafyamızdaki Bingöl, Van ve Erzincan gibi kritik illerimize de haberleşme sistemlerini entegre ederek ileri teknolojilerle halkın kullanabileceği bir duruma getirebilmek istedik. Afetlerde önemli olan ilk kritik saatlerde sahadan haber alabilmek. Biz koordinasyon merkezine haber verebilecek sistemi kurduğumuzda oradaki (afet bölgesindeki) muhtarın mesajla, fotoğrafla ya da sesli veriyle internete gerek kalmadan ulaşabilmesi, aslında amaç bu. Amacımız kamuya bu konuda destek olabilmek ve hızlıca aksiyon alabilmek. '
Özler, projeye destek veren Rektör Prof. Dr. Hacımüftüoğlu'na, akademik ekibe, Türk Telekom Bölge Müdürlüğü ve Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu Bölge Müdürlüğü ve Doğu Anadolu Gözlemevi yetkililerine teşekkür etti.
