Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye’nin Ocak 2024 yılı Dış Ticaret Rakamlarını deprem bölgesi Malatya’da kamuoyuna açıkladı. Kentteki bir otelde gerçekleştirilen toplantıda, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerini paylaşan Bakan Polat, 2023 yılı ihracatını artıda kapatmayı başaran Türkiye’nin 2024’e de rekorla başladığını belirterek 20 milyar 28 milyon dolarla en yüksek ocak ayı ihracatını gerçekleştirdiklerini kaydetti.
Konuşmasının başında 6 Şubat depremlerine değinen Bolat, “Bir yıl önce asrın felaketi olarak kabul edilen büyük bir depremin yaşandı. Malatya'da bu depremde önemli bir sarsıntı yaşadı. 11 vilayetimizin kapsayan bu deprem sonucu 51 bin vatandaşımızı kaybetmenin üzüntüsü içindeyiz. Depremle alakalı yeniden yapılanma, imar ve inşaat faaliyetleri çok hızlı bir şekilde devam ediyor. 11 şehrimizde tam 930 şantiyede 110 bin 450 çalışma arkadaşımızla kalıcı konutların inşası ve şehirlerimizin yeniden imarı için gece gündüz demeden büyük bir çalışmamız devam etmektedir. Şu ana kadar tamamlanan 46 bin konutun teslimatı kura çekimleriyle bugünlerde Cumhurbaşkanımızın da katılacağı toplantılarda hak sahiplerine teslim edilecek. Diğer hak sahipleri de inşallah en kısa sürede tamamlanacak kalıcı konutlar ve iş yerlerine sahip olacaklar” dedi.
Bakanlık ve TİM olarak deprem bölgesinde çalışmalarda bulunmak ve depremin yıl dönümünde sorunları konuşmak adına her aybaşında yaptıkları dış ticaret açıklanma programını Malatya'da yapmaya karar verdiklerini belirten Bakan Bolat, şunları kaydetti:
“İnanıyoruz ki en kısa sürede Malatya ve diğer depremden etkilenen bölgelerimiz 1-2 yıl sonra eskisinden çok daha modern çok daha yeni çok daha canlı dinamik yaşanabilir cazibe merkezleri cazibe şehirleri haline gelecekler. 2021ve 2022 yıllarında Kovid dönemi sonunda dünyada da büyüme ve ticaret oranları hızlandığını ancak son 40 yıldır görülmeyen büyük bir enflasyon patlaması meydana geldi. Gerek Kovid gerek Rusya- Ukrayna savaşı gerek bizim yaşadığımız deprem gerekse piyasalardaki tedarik sıkıntıları, lojistik sıkıntılar ve ürün kesintileri gibi nedenlerle olan bu süreçte Türkiye'miz piyasalarda bir yıldız gibi parladı.”
Bakan Bolat, 2024 yılının ocak ayı dış ticaret verileriyle ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Ocak ayında ihracatımız yüzde 3,6 oranında bir artışla 20 milyar 28 milyon dolara yükselmiştir. Böylece tarihin en yüksek Ocak ayı ihracat rekorunu kırmış olduk. Bu da yeni bir rekor oldu. Yine güzel bir rakam vereceğim son 12 aylık ihracatımız da 256,5 milyar dolara yükseldi. Yani Aralık sonunda kırdığımız 255,8 milyar dolarlık ihracatın üstüne 700 milyon dolar daha ekledik. Yeni rekorumuz 256 buçuk milyar dolar oldu.”
İthalat verilerini de açıklayan Bakan Bolat, Ocak ayında yüzde 22’lik bir azalışla 26 milyar 201 milyon dolara gerileme kaydedildiğini söyledi. Bunun en önemli sebepleri arasında bizim hükümet olarak aldıkları tedbirlerin etkili olduğunu söyledi. Bakan Bolat, “Özellikle ithalatta ülkemize yönelik haksız ticari uygulamalar ve damping uygulamalarına karşı getirdiğimiz tedbirler, enerji fiyatlarındaki, dünya piyasalarındaki stabil durum ve özellikle 2023’te otomotiv ve altın ithalatındaki aşırı artışa karşı yılın ikinci yarısında uyguladığımız tedbirlerden sonraki azalma da kaynaklanmaktadır. Bu şekilde arkadaşlar Ocak ayında dış ticaret açığımız da yüzde 57’lik bir gerileme kaydedildi. Bir önceki yılın aynı ayına göre Ocak ayı dış ticaret açığımız 6.2 milyar dolara indi. İhracatın ithalatı karşılama oranı da 18,9 puanlık bir artışla geçen yıla göre bu yıl ocak ayında yüzde 76,4’e yükseldi” diye konuştu.
Her ay bir önceki yılın aynı ayına göre ithalat artışı hızını yavaşlatmayı hedeflediklerini belirten Bakan Bolat, “Ağustos ayından bu yana da ithalatımız da her ay bir önceki yılın aynı ayından daha düşük bir artış söz konusu. Amacımız gayet basit, ihracata dayalı büyümeyle ekonomik büyümemizi sürdürülebilir ve katma değer üreten bir yapıda devam ettirmek istiyoruz. Katma değeri artırarak mevcut ihracat miktarımızdan daha fazla döviz kazanmak istiyoruz ve ihracatımızın büyümesini sürdürülebilir kalıcı temelli hale getirmek istiyoruz. Burada da inşallah bu trendi önümüzdeki aylarda da devam ettirmek arzusundayız” diye konuştu.
Cari işlemlerde Şubat, Mart ve Nisan rakamlarının de gelmesi ile 30 milyar dolar bandından aşağı doğru geleceklerini ifade eden Bakan Bolat, “Bu neyi sağlayacak, Bu Türkiye'nin döviz dengesinin iyileşmesini, döviz yeterliliğinin iyileşmesini, döviz kurunun baskı altında kalmamasını sağlayacak. Ve bu şekilde finansal istikrar, makroekonomide fiyat istikrarının daha da iyileşmesini, beraberinde götür getirecek. Enflasyonla mücadeledeki silahlarımızı güçlenmesini sağlayacak. Makroekonomik istikrarımız 2024 yılının ikinci aşamasında çok hızlı bir şekilde iyileşecek. Enflasyonla, faiz oranlarıyla beraber daha iyi bir performansa geleceğiz. Biz bunları yaparken 2024 yılı mal ihracat hedefimiz belli 267 milyar dolar ve 2026 yılında 302 milyar dolar hedefimiz var” ifadelerine yer verdi.
Türkiye'nin daha güçlü ve daha gelişmiş bir ekonomiye sahip olması adına tek yolun ihracatın hem mal ihracatı hem hizmetler ihracatın artırılması olduğunu ifade eden Bakan Bolat, “Hep beraber büyük çaba sarf ediyoruz. Hafta arası turizm gelirleri açıklandı. Turizmde de Allah'a şükür 54,3 milyar dolar bir gelir sağladık. Karşılığında 7,3 milyar dolar bir turizm giderimiz oldu. Net 47 milyar dolar turizm fazlamız oldu” şeklinde konuştu.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe’de Malatya’nın da aralarında bulunduğu 11 ilin bir yıl önce iki büyük depremle sarsıldığın hatırlattı. Depremlerin yaralarının sarılması için tüm Türkiye’nin tek yürek olduğunu anlatan şöyle devam etti:
“TİM olarak ihracatçı birliklerimizin katkısıyla 330’u Malatya’da olmak üzere dört ilimizde yaklaşık bin 500 konteyner ve prefabrik konuttan oluşan geçici yaşam merkezleri kurduk. Gündelik hayatın, üretimin ve ihracatın normale dönmesi için bütün gücümüzü seferber ettik. Normalleşmenin yolu çarkların dönmesinden geçiyor. Burada üretim ve ihracatın çok kritik bir rolü bulunuyor. Deprem bölgesinde dokuz bine yakın ihracatçı firmamız var. Depremden etkilenen illerimizde 2023’ü önceki yıla göre yüzde 12,6 ekside kapattık. Her şeye rağmen 19 milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştirilmiş olmasını önemli bir başarı olarak değerlendiriyorum. Ocak ayında afet bölgesindeki illerimizin toplam ihracatta artıya geçtiğini görüyoruz. Malatya da 35 milyon dolar ihracatla deprem öncesinin rakamını yakaladı. Önemli bir üretim üssü konumundaki Malatya’nın potansiyelinin daha yüksek olduğunu biliyorum ve önümüzdeki yıllarda büyük başarılara imza atacağına inanıyorum.”
2024’e 267 milyar dolar mal, 110 milyar dolar hizmet ihracatı hedefiyle başladıklarını belirten Mustafa Gültepe, Ocak ayı performansının yılsonu hedeflerine rahatlıkla ulaşabileceklerinin ilk göstergesi olduğunu ifade etti.
Dış ticaret verilerine ilişkin detaylar da paylaşan Gültepe, “Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre Ocak ayını 20 milyar dolarlık ihracatla tamamladık. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,6 artıdayız. Böylece bugüne kadarki en yüksek ocak ayı ihracatını gerçekleştirmiş olduk. Yıla rekorla başlamamız önemli. Ocak ayındaki performansımız bizim için iyi bir moral ve motivasyon kaynağı oldu. Geçen ay 17 sektörümüz ihracatını arttırdı. Sektörler özelinde baktığımızda otomotiv 2 milyar 780 milyon dolarla ilk sıradaki yerini korudu. İlk beşteki diğer sektörlerimiz 2,3 milyar dolarla kimya, 1,4 milyar dolarla hazır giyim, 1,2 milyar dolarla elektrik elektronik ve 1,1 milyar dolarla çelik şeklinde sıralandı. Bazı sektörlerimizde ise rekabetçiliğimizi kaybetmenin olumsuz yansımaları devam ediyor. Ocak ayında, hazır giyim, demir ve demir dışı metaller, deri, zeytin ve zeytinyağıyla, çimento, cam ve seramik en çok kayıp yaşayan sektörlerimiz oldu. Firmaların merkezini baz alan TİM verilerine göre 48 ilimiz ihracatını artırdı. En fazla ihracat yapan beş ilimiz İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir, Ankara şeklinde sıralandı. Ocak ayında bin 290 firmamız ilk kez ihracat gerçekleştirdi. En çok ihracat yaptığımız ülkeler Almanya, ABD, Irak, İtalya ve Birleşik Krallık şeklinde sıralandı. Euro/dolar paritesinin ihracatımıza pozitif etkisi devam ediyor. Geçen ay parite farkı ihracatımıza 112 milyon dolar katkı verdi. Birim ihracat değerimiz ise 1,48 dolar oldu” İfadelerine yer verdi.
