Enerji alım ve harcamadaki dengesizlik sonucu oluşan fazla kilolar kişileri psikolojik olarak etkilemenin yanı sıra birçok hastalığa da davetiye çıkarıyor. Bu hastalıkları hipertansiyon, diyabet, karaciğer yağlanması, solunum güçlüğü, kas sistemi problemleri, kansere yatkınlık, psikolojik sorunlar gibi sıralamak mümkün. Eğer kilolardan şikayetçi iseniz şişmanlığı engellemek ve bu durumun olumsuz etkilerini en az seviyeye indirmek için yaşantınızı bir an önce gözden geçirmelisiniz.
Spordan uzak kalma, yanlış beslenme alışkanlıkları, genetik yatkınlık, hastalık faktörü, kilo kontrolünü zorlaştıran ilaçlar, metabolik sendrom, stres, uyku problemleri ve benzeri durumların etkisi altında olmanız büyük ihtimaller arasında. Kilo almanıza yol açan bu faktörlere karşı harekete geçin ve artık sağlığınızı ertelemeyin.
Doktor gözetiminde şişmanlığınızın altında yatan faktörler belirlenerek, farkındalık sağlanmalı. Ardından sağlık durumunuza göre, beslenme alışkanlıklarınız ve bireysel özelliklerinize uygun beslenme programı diyetisyen tavsiyeleriyle oluşturulmalıdır. Bu süreçte durumunuza göre psikolog tarafından da psikolojik destek alabilirsiniz.
Öncelikle rutin beslenme tarzınızı değiştirmeli; kalıcı ve yeni bir yeme düzeni oluşturmalısınız. Yağlı ve şekerli besin tüketimini azaltarak gıdalardan aldığınız enerji miktarını kısıtlamalısınız. Bol su içmeyi alışkanlık haline getirmelisiniz. Kilogram başına ortalama 30 ml su tüketimi uygundur. Suyunuza limon sıkabilir; nane yaprağı veya çubuk tarçın atabilirsiniz. Salata tüketimi arttırmalısınız. Yeterli miktarda ekmek tüketimine özen göstermelisiniz. Tam buğday/ çavdar ekmeğine tokluk sağlaması, lif içermesi, vitamin ve minerallerden zengin olması bakımından diyetinizde mutlaka yer vermelisiniz.
Yatmadan 2 saat öncesinden yeme faaliyetinizi sonlandırmalısınız. Meyve dahi olsa yiyip yatmanın doğru olmadığını bilmelisiniz. 3 saatten fazla süre aç kalmamalısınız. Ara öğünlere mutlaka yer vermeli; metabolizmanızı hızlandırmalısınız. Meyve veya yoğurt, süt gibi besinler tüketerek kan şekerinizin regülasyonunu sağlayabilirsiniz. Ara öğünlerde sağlıklı atıştırmalıklar tüketirseniz acıkmanızı kontrol atına alarak sonraki öğünde daha çok yemeyi engelleyebilirsiniz. Diyetinizde proteinlere mutlaka yer vermelisiniz. Yeteri kadar et/tavuk/balık tüketimi önemlidir. Ancak proteinli gıdalar yağlardan da zengin oldukları için aşırı tüketimi kilo kaybını zorlaştırır ve kan kolesterol, ürik asit seviyesinin artmasına yol açar. Et ürünlerinin pişirme yöntemi de önemlidir. Izgarada ve haşlanmış olarak tercih edilmelidir.
Tatlı ihtiyacınızı bitter çikolata veya sütlü tatlılar ile gidermenizde yarar vardır. işe yarayacaktır. Alkol kullanımınız varsa azaltmalısınız. Alkolün 1 gramında 7 kalori enerji vardır. Diyet ürünlerin de fazla tüketildiği takdirde kilo aldıracağını unutmayınız. Kalsiyumdan zengin beslenmelisiniz. Sağlıklı zayıflamada kalsiyumdan zengin gıdalarla beslenmenin özellikle karın bölgesi yağlanmasını azaltmada etkili olduğunu gösteren araştırmalar mevcuttur.
Süt, yoğurt, ayran, cacık , kefir, peynir tüketimine özen göstermelisiniz. Süt ürünleri tokluk süresini uzatarak diyetinize de destek olacaktır. Ayrıca süt ürünleri tüketmiş olmanız özellikle kemikleriniz için yapacağınız önemli bir yatırımdır. Bilinçsizce kuruyemiş tüketimine dikkat etmelisiniz. Ölçülü miktarda tüketilen kuruyemişlerin hafızayı güçlendirme, kalp sağlığı, bağışıklık sistemini kuvvetlendirme gibi birçok faydası olduğu bilinen bir gerçek. Ancak sonuç itibariyle yüksek yağ içeriyor olması sebebiyle tüketimi mutlaka sınırlandırılmalıdır.
Bazı besinleri beslenmeden tamamen çıkarmak hatadır; doğru olanı her besin ve besin grubundan yeterli ve dengeli olarak tüketmektir. Benzer şekilde tek tip beslenmek de sağlığınız için yanlış olacaktır. Çok hızlı yemek yemek, besinleri az çiğnemek alınan besin miktarını artırır ve kilo almanıza yol açar. Bunun için daha sakin ve yavaş yemek yemeyi alışkanlık haline getirmelisiniz. Market alışverişlerinizi açken değil, yemek yedikten sonra yaparak kontrolü sağlamalı, abur cubur gıda alımı mümkün olduğunca azaltılmalı; sağılığınız ve kilo kontrolü sağlayabilmeniz için sebze meyve, süt ve süt ürünleri, tam buğday ürünlerini tercih etmelisiniz.