29 Ekim Cumhuriyet Bayramı... Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün son sözleriyle: "Bu bayramlar ve yarınlar sizindir..."
Birinci Dünya Savaşı'ndan çıkan ve ardından da Kurtuluş mücadelesinin hemen sonrasında Gazi Mustafa Kemal Atatürk, ‘Halk İraesi’ne dayanan bir anlayışı hakim kılmayı amaçlıyordu.
23 Nisan 1920'de kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) önce 1921 yılında ilk Anayasa olan Teşkilat-ı Esasiye'yi kabul etmiş, ardından da 1922 yılında Saltanat'ı resmen kaldırmıştı. Meclisin bu kararlarının ardından başkenti, yönetim sistemi yer almayan Anayasa'nın yenilenmesi çalışmaları başladı.
Atatürk'ün aklında olan bir yönetim sistemi, halk iradesine dayalı bir yönetim sistemiydi. Erzurum Kongresi'nde bildiride, "Ulusal Kuvvetleri etken ve ulusal iradeyi egemen kılmak esastır" denilmişti. Gazi Mustafa Kemal, 22 Eylül 1923 tarihinde Viyana’da çıkan Neue Freie Presse gazetesinin muhabiri Lazar’a verdiği demeçte devlet yönetimi sistemini ilk kez resmi olarak telaffuz etmişti. Akşam gazetesi Viyana gazetesindeki sözleri şöyle aktarmıştı:
"Mustafa Kemal Paşa’nın pek mühim beyanatı: Türkiye’nin dâhilî tekâmülü (olgunlaşması) tamamen bitmemiştir. Daha tadilât vuku bulacak, bilumum tekâmülâtımız Cumhuriyet esasına müncer olacaktır."
İsmet Paşa ile Müdafaa-i Milliye Vekili Kâzım Bey’in de bulunduğu kişileri 28 Ekim’de Çankaya’ya çağıran Mustafa Kemal Paşa, Cumhuriyet’in ertesi gün ilan edileceğini açıkladı. 29 Ekim Pazartesi günü topladığı Halk Fırkası Grubu’nda Mustafa Kemal, bunalımın icra vekilleri heyetinin seçilme yöntemi nedeniyle yaşandığını ve artık sorunu çözme vaktinin geldiğini söylemişti. Hemen sonra da Cumhuriyet’in ilan edilmesi yönündeki kanun teklifinin Meclis’e getirilmesi kararına varılmıştı. Aynı gün Büyük Millet Meclisi gündemine alınan Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’ndaki bazı maddelerin değiştirilmesini öngören teklif, konuşmaların ardından oy birliği ile kabul edildi. Böylece Ekim ayının son günlerinde yaşanan kabine bunalımı, 29 Ekim 1923’te Anayasanın bazı maddelerinin değiştirilmesi neticesinde ülkenin siyasi rejimini de belirleyen Cumhuriyet’in ilanı ile son bulmuş oldu.
"İlelebet Payidar Kalacak" Cumhuriyet'imiz 100 yaşında… Türkiye, Cumhuriyet'in 100. yıl dönümünde büyük bir coşku yaşıyor. Ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde kurulan Cumhuriyet 100’üncü yaşını büyük bir gururla kutluyor.
