Bu atasözü, çalışan ve emek veren kişinin emeğinin karşılığını alması gerektiğini ifade eder. Emek sarf eden birinin, yaptığı işin karşılığını alabilmesi için ona engel koyulmaması gerektiği fikrini vurgular.
Atasözünün iki temel unsuru vardır:
- Harman döven öküz: Bu, harmanda çalışarak emek harcayan öküzü temsil eder.
- Ağzı bağlanmaz: Bu deyim, emek sarf eden kişinin engellenmemesini ve emeğinin karşılığını almasını ifade eder.
Atasözünün anlamı şu şekilde açıklanabilir:
- Harmanda çalışan öküz, emek harcar ve karşılığında yiyecek alır. Bu durum, emek ile ücret arasındaki bağlantıyı gösterir.
- Bir insan da çalışıp emek harcadığında, emeğinin karşılığını almalıdır. Bu, çalışmanın ve emeğin değerini vurgular.
- Çalışanın emeğinin karşılığını almaması, haksızlık ve adaletsizliktir. Bu tür durumlar, çalışanın motivasyonunu düşürür ve verimliliğini olumsuz etkiler.
Atasözünün günümüzdeki geçerliliği:
Bu atasözü günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. Emek ve adalet, her toplumda önemli kavramlardır. Çalışanların emeğinin karşılığını alması, hem çalışanların refahı hem de toplumun kalkınması için gereklidir.
Atasözünün benzerleri:
- İşleyen demir pas tutmaz.
- At binenin kılıcı kuşananın.
- Ne ekersin, onu biçersin.
- Hak etmeyenin eline ya bir taş, ya bir baş düşer.
Örnek cümleler:
- Bu fabrikada işçiler çok çalışıyorlar, hak ettikleri ücreti almalılar. Harman döven öküzün ağzı bağlanmazmış.
- Babam emekli olduktan sonra bile çalışmaya devam ediyor. "Harman döven öküzün ağzı bağlanmaz" derler ya, boşuna değilmiş.
- Çalışanların emeklerini sömüren işverenler, er ya da geç adalete teslim olacaklar. Haramın temeli olmaz, emeğin hakkı yenmez.
- Atasözleri, toplumdaki değerleri ve ahlak anlayışını yansıtır.
Kaynak: Haber Merkezi
