DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Hasan Karal, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) hâlâ açıklamadığı 2025 yılı buğday ve arpa alım fiyatlarına tepki gösterdi. Kuraklık, don ve artan maliyetlerin çiftçiyi derinden etkilediğini vurgulayan Karal, “Çiftçimiz artık zararla değil, alın terinin karşılığıyla konuşmak istiyor. Ancak fiyat hala ortada yok” dedi.
"ÜRETİM YERİNDE SAYIYOR, ÇİFTÇİ BELİRSİZLİKLE BOĞUŞUYOR"
Ulusal Hububat Konseyi verilerine göre bu yıl Türkiye genelinde 18 milyon 650 bin ton buğday üretimi beklendiğini belirten Karal, bu rakamın son 30 yıldır ortalama 20 milyon tonun altında seyreden üretim trendini değiştirmediğine dikkat çekti. Stratejik öneme sahip buğday üretiminin yerinde saydığını ifade eden Karal, “Verim ve nüfus artıyor ama üretim yerinde sayıyor. Çünkü çiftçi üretime değil, belirsizlikle muhatap oluyor” diye konuştu.
"HASAT BAŞLADI AMA FİYAT HALA AÇIKLANMADI"
İç Anadolu ve Güneydoğu'daki kuraklık ile Çukurova’da yaşanan Şubat ayı zirai donunun verim kayıplarına yol açtığını hatırlatan Karal, TMO’nun fenolojik raporlarının da bu tabloyu doğruladığını söyledi. Karal, birçok bölgede buğday hasadının erken başladığını belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Geçen yıl TMO alım fiyatları üzerine verilen desteklerle çiftçinin eline geçen rakam buğdayda 11 bin TL, arpada ise 8 bin TL idi. O günden bu yana gıda enflasyonu yüzde 36,09, genel TÜFE ise yüzde 37,86 oranında arttı. Üretim maliyetleri bu oranların da üzerinde. Mazot, gübre, elektrik, sulama, işçilik hepsi katlandı. Hasat başladı ama alım fiyatı hala belli değil. Her yıl Haziran başında açıklanan fiyatlar, bu yıl hasat erken başladığı için daha erken ilan edilmeliydi. Ama çiftçi yine belirsizlikle baş başa kaldı.”
"TMO, ANADOLU’NUN GERÇEKLERİNE GÖRE FİYAT BELİRLEMELİ"
Karal, TMO’nun açıklayacağı alım fiyatlarının üreticinin maliyetini ve geçimini karşılayacak düzeyde olması gerektiğini vurguladı. Enflasyonun altında kalacak her fiyatın çiftçiyi zarara uğratacağını söyleyen Karal, şu ifadeleri kullandı:
“TMO, fiyatı dünya değil, Anadolu koşullarına göre belirlemelidir. Üretici kazanmazsa tüketici daha pahalıya yemeye mahkum olur. Üretimi değil belirsizliği yöneten politikalar değişmedikçe ne sofrada bolluk olur ne de tarlada bereket. Bakanlık, sürdürülebilir ve adil bir fiyat politikası belirlemeli, destekleme primlerini açık ve erken ilan etmelidir.”