Bu atasözü, iki farklı şekilde yorumlanabilir:
1. Hırs ve Açgözlülüğün Eleştirisi:
Bu atasözü, hırs ve açgözlü kişilerin ölümüne kadar bile bu tutkularını bırakmadıklarını ifade eder. Ölümden sonra bile dünyaya ve maddiyata bağlı kalmaya devam ettiklerini vurgular. Bu durum, hırsın ve açgözlülüğün ne kadar yıkıcı ve tehlikeli olabileceğini gösterir.
Bu yorumda "horoz", hırslı ve açgözlü kişiyi temsil eder. "Çöplük" ise dünyayı ve maddiyatı simgeler. "Gözü çöplükte kalır" ifadesi ise ölümden sonra bile hırsın ve açgözlülüğün etkisinde kalmayı gösterir.
Örnek Kullanım:
- Bir kişi tüm hayatını para kazanmaya ve mal mülk biriktirmeye adarsa ve bu uğurda sevdiklerini, sağlığını ve huzurunu feda ederse, ölümünden sonra bile gözünün bu maddi varlıklarda kalacağı ve gerçek mutluluğu bulamayacağı söylenebilir. Bu duruma örnek olarak "Horoz ölür, gözü çöplükte kalır" atasözü kullanılabilir.
2. Tutkuların Gücü:
Bu atasözü, insanların tutkularının ve arzularının ölümden sonra bile devam edebileceğini de ifade edebilir. Bazı insanların bir şeye o kadar bağlı olduğunu ve o kadar tutkulu olduğunu gösterir ki, ölümden sonra bile bu tutkularını bırakmadıklarını vurgular.
Bu yorumda "horoz", tutkulu ve hırslı kişiyi temsil eder. "Çöplük" ise kişinin tutkusunu veya arzusunu simgeler. "Gözü çöplükte kalır" ifadesi ise ölümden sonra bile tutkunun etkisinde kalmayı gösterir.
Örnek Kullanım:
- Bir bilim insanı hayatını bilime adamışsa ve tüm enerjisini ve zamanını yeni keşifler yapmak için harcamışsa, ölümünden sonra bile gözünün bu keşiflerde kalacağı ve bilim sevgisinin asla sönmeyeceği söylenebilir. Bu duruma örnek olarak "Horoz ölür, gözü çöplükte kalır" atasözü kullanılabilir.
Hangi yorumun doğru olduğu, atasözünün hangi bağlamda kullanıldığına bağlıdır.