Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Malatya’da bu yıl ilk kez düzenlenen ve 7’den 70’e herkese hitap eden Kültür Yolu Festivali kapsamında, BSB Yönetim Kurulu Başkanı/ Yapımcı-Yönetmen Bahriye Kabadayı Dal, BSB Üyesi Yapımcı-Yönetmen Dr. Semra Güzel Korver, BSB Üyesi Yönetmen-Görüntü Yönetmeni Ozan Turgut, İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde öğrencilerle atölye çalışması gerçekleştirdi.
Malatya Kültür Yolu Festivali kapsamında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü ve Belgesel Sinemacılar Birliği (BSB) ile İletişim Fakültesi Sinema Topluluğu (SİNETOP) iş birliğinde yürütülen atölye, genç sinemacı adaylarını bir araya getirdi. 2 gün düzenlenen atölyede katılımcılar, belgesel sinemaya dair hem teknik hem de yaratıcı süreçler hakkında bilgi sahibi oldu.
İletişim Fakültesi’nde belgesel sinemanın temel kavramları, proje geliştirme ve hikâye anlatımı üzerine kapsamlı bir içerik sunuldu. Sunuma BSB Yönetim Kurulu Başkanı/ Yapımcı-Yönetmen Bahriye Kabadayı Dal, BSB Üyesi Yapımcı-Yönetmen Dr. Semra Güzel Korver, BSB Üyesi Yönetmen-Görüntü Yönetmeni Ozan Turgut, Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü öğretim üyeleri ve öğrenciler katıldı.
İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Konferans Salonu’nda, Bahriye Kabadayı Dal, Dr. Semra Güzel Korver ve Ozan Turgut eğitmenliğinde “Belgesel Sinemacılar Birliği Anadolu Belgesel Atölyeleri” düzenlendi. Katılımcılar atölye ile belgesel sinemasının inceliklerini uygulamalı olarak öğrendi.
Etkinliğin ilk gününde BSB Yönetim Kurulu Başkanı Bahriye Kabadayı Dal, belgesel sinemayı yalnızca bir tür değil, bir yaşam biçimi olarak gördüklerini ifade etti. Dal, 1997’den bu yana Türkiye'de belgesel sinemayı görünür kılmak ve yapım koşullarını iyileştirmek için çalıştıklarını vurguladı. Atölye kapsamında BSB Üyesi Yapımcı-Yönetmen Dr. Semra Güzel Korver ve Görüntü Yönetmeni Ozan Turgut da deneyimlerini katılımcılarla paylaştı.
Görüntü yönetmenliği alanında çalışan Ozan Turgut, belgeselciliğin keyifli bir iş olduğunu ama belgeselcinin bir derdinin olması gerektiğini söyleyerek, “Belki hayatı boyunca tek bir konu üzerine belgeseller çeken yönetmenlerimiz var. Yani belgesel çok keyifli olduğu kadar, biraz da dertli bir alandır. Bu atölyelerde belgeselin kolay bir iş olmadığını göreceksiniz. Belgesel hiç öyle düşündüğünüz gibi dakikalık, haftalık işler değildir.” dedi.
Örnekli Sunumlar Yapıldı
Katılımcılara, proje dosyası hazırlama, fikir geliştirme ve belgesel modları üzerine örnekli sunumlar yapıldı. Ayrıca, belgesel sinemada gerçeklik, toplumsal hafıza ve bireysel anlatım gibi kavramsal konular da ele alındı.
Belgesel sinemada zaman zaman farklı alanlara doğru yönelimler gördüklerini söyleyen Bahriye Kabadayı Dal, “Bizler, gerçekliği merkeze alan belgesel sinema anlayışını benimseyen belgeselcileriz. Sinema üretimi içerisinde elbette ki eser sahibi, yönetmen ya da sanatçı, yaratıcı özgürlüğünü sonuna kadar kullanarak farklı türlerde ve biçimlerde çalışmalar üretebilir. Kurmaca ya da deneysel sinema alanlarında bu tür denemeler doğal ve gerekli olabilir. Ancak belgesel sinema söz konusu olduğunda, en asgari düzeyde bile dikkat etmemiz gereken temel nokta, gerçeklikle kurduğumuz ilişkidir.” şeklinde konuştu.
Belgesel Filmin Proje Dosyasını Oluşturma Süreci Anlatıldı
Yapımcı-Yönetmen Dr. Semra Güzel Korver, öğrencilere belgesel filmin proje dosyasını oluşturma sürecini anlattı. Korver, bir belgesel projesi hazırlarken izlenmesi gereken aşamaları örneklerle aktardı. Proje dosyasının, yapımcıdan yönetmene kadar herkes için bir “yol haritası” olduğunu vurgulayan Korver, “Bu belge, belgeseli nasıl yapacağınızı, amacınızı ve kararlılığınızı gösteren bir anahtardır.” dedi.
Öğrencilere proje yazım sürecini detaylı biçimde anlatan Korver, amaç ve hedef kavramlarının doğru anlaşılmasının önemine dikkat çekti. Belgesel konusunu belirlerken kişisel motivasyonun ilk adım olduğunu belirten Korver, kişinin kendisini ikna etmeden başkalarını ikna edemeyeceğini ve kişinin önce neden bu belgeseli yapmak istediğini içselleştirmesi gerektiğini dile getirdi.
Etkinlikte ayrıca hikâye akışı, dramatik yapı, karakter seçimi, görsel anlatım dili gibi konularda uygulama yapıldı. Öğrenciler, 5N1K kurgusu üzerinden kendi hikâye yapılarını oluşturmayı deneyimledi.
“Daha fazla özveri ve zaman gerekli”
Etkinliğin ikinci gününde ise Levent Vadisi’ndeki Neolitik Çağlardan kalma mağaralardaki yaşantılar hakkında bilgi verildi ve günümüzde mağarada yaşamakta olan Şükrü Kurt (83) hakkında kısa bir yaşam belgeselinden bahsedildi.
Yönetmen Bahriye Kabadayı Dal, Belgesel Yönetmeni Viktor Kossakovsky’nin yazmış olduğu 10 belgesel kuralı hakkında sunum gerçekleştirdi. Sunumunun ardından Bahriye Kabadayı Dal, “Belgeselin belki diğer alanlara göre biraz daha fazla özveri ve zaman harcamanız gereken bir alan olduğunu söylemek durumundayız. Karşılığında da bir ürün, şöhret veya para getirecek bir şey değil. Kendinizi çok iyi hissettiğiniz, hayatınızı anlamlı kıldığınız bir çalışma alanı ve gerçekten bir yaşam biçimidir.” dedi.
Anadolu üniversitelerini gezerek öğrencilere belgesel sinemanın ayrıntılarını anlattıklarını dile getiren Semra Güzel Korver, “Malatya'da olmak çok güzel. Çünkü Malatya benim ata diyarım. Ata diyarımda bu dersi vermek benim için ayrıca gurur kaynağı oldu. Öğrenciler çok istekli, çok güzel sorular soruyorlar. Katılımcılara ve İnönü Üniversitesine çok teşekkür ediyoruz, bizi çok güzel ağırladılar. Artık siz neredeyseniz orası medyanın başkenti.” ifadelerini kullandı.
Ozan Turgut ise kamera kullanımı hakkında bilgilerini öğrencilere aktardı. Sinemanın temel noktasının esasında belgesel olduğunu söyleyen Turgut, filmin sinematografisinin ne kadar iyi olursa o kadar değerli olacağını aktardı.
Nidanur Ateşyakar, Tülay Yeli, Kader Oğuzbey, Mustafa Özaydın, Zeynep Seçer, Rümeysa Işık, Ramazan Solak, Emrullah Seyhan-İNÜHABER Merkezi