Malatya’nın yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi olan Hekimhan, yalnızca geniş topraklarıyla değil, bin yıllık tarihi mirası ve taşıdığı gizemli izlerle de ziyaretçilerini büyülüyor. Adını bir Selçuklu hekiminden alan bu kadim ilçe, tarihseverler ve keşif tutkunları için adeta bir açık hava müzesine dönüşüyor.
Hekimhan’ın kalbinde yer alan ve ilçeye adını veren “Hekimin Hanı”, yalnızca taş duvarlarıyla değil, taşıdığı çok dilli kitabeleriyle de tarihî bir şifre gibi duruyor. Selçuklu Sultanı I. İzzettin Keykavus döneminde, dönemin ünlü hekimi Ebu’l Hasan Ela-Şamas El Hekim Selim El-Malati tarafından yaptırılan bu han, zamanla halk arasında “Han-ı Hekim” olarak anıldı.
Bu hanın duvarlarında yer alan Ermenice, Süryanice ve Selçuklu Türkçesiyle yazılmış kitabeler, Hekimhan’ın yalnızca bir konaklama noktası değil, çok kültürlü ve zengin bir tarihi kavşak olduğunu da gözler önüne seriyor. Her bir yazı, her bir taş; Anadolu’nun derinliklerinde saklı kalan bir hikâyeyi fısıldıyor.
Tarihte Kangal'dan Malatya'ya uzanan ticaret yolu üzerinde bulunan Hekimhan, kervanlar için hayati bir uğrak noktasıydı. Alacahan, Hasançelebioğlu Hanı, Küllühan ve elbette ki Hekimhan... Hepsi, bu toprakların ticaret damarlarını oluşturuyordu. Hekimhan, bu yoğun geçişler sayesinde büyüdü, gelişti ve bugün hala ayakta duran hanları, o hareketli günlerin sessiz tanığı olmaya devam ediyor.
Hekimhan yalnızca Selçuklular döneminde değil, Osmanlı İmparatorluğu zamanında da gözde bir merkez haline geldi. IV. Mehmet’in Bağdat seferi sırasında, Hekimhan önemli bir iaşe ve konaklama noktası olarak belirlendi. Ünlü vezir Köprülü Mehmet Paşa, hanı yeniden inşa ettirdi ve bölgeyi vakıf arazisi ilan ederek devletin lojistik sistemine entegre etti.
Bugün bile tapu kayıtlarında Köprülü Mehmet Paşa’nın adı geçerken, bu toprakların bir zamanlar Osmanlı’nın sefer stratejilerinde ne kadar önemli bir rol oynadığı da ortaya çıkıyor.