Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Şapkacı, 2025'te toplam brüt kiralanabilir alanı yaklaşık 42 bin metrekare olan 2 AVM, 2026'da ise toplam brüt kiralanabilir alanı yaklaşık 212 bin metrekare olan 5 AVM açılmasının planlandığını belirterek, "Bu AVM'lerin yer alacağı şehirler İstanbul, Ankara, Muğla, Elazığ ve Düzce." dedi.
Şapkacı, son yıllarda sektörde öne çıkan gelişmeler, sektörün yılın ilk 6 ay değerlendirmesi ve 2025 sonu beklentilerine ilişkin AVM'lerin son zamanlarda yalnızca alışveriş yapılan yerler olmaktan çıktığını ve daha kapsamlı yaşam alanlarına dönüştüğünü söyledi.
Tüketici beklentilerinin sosyal deneyim, konfor ve kaliteli vakit geçirme üzerine kurulu olduğuna dikkati çeken Şapkacı, "Bu dönüşüme paralel olarak AVM'ler, yeme-içme alanları, çocuk oyun alanları, sanat ve kültür etkinlikleri, spor stüdyoları gibi farklı fonksiyonlarla zenginleşiyor. Bugün AVM'ler sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal yaşamın da merkezi konumunda." diye konuştu.
AYD Yönetim Kurulu Başkanı Şapkacı, son dönemlerde konut, otel ve AVM gibi farklı fonksiyonları bir araya getiren karma kullanımlı projelerin öne çıktığını kaydederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu yapılar, kullanıcıların günlük hayatını kolaylaştırırken, her bir fonksiyonunun diğerini desteklemesiyle entegre yaşam alanları yaratıyor. Markalar, fiziksel mağazalarını sadece satış noktası olarak değil, tüketiciyle bağ kurdukları, marka kimliğini yaşattıkları deneyim alanları olarak tasarlıyor. Bu yaklaşım, AVM'lerin markalar için stratejik iletişim platformu ve müşteriyle uzun vadeli ilişki kurabilecekleri önemli temas noktaları haline gelmesini sağlıyor."
Yılın ilk 6 ayında hipermarket ve giyim öne çıkıyor
Nuri Şapkacı, 2024'te Türkiye'deki AVM'lerin yaklaşık 55 milyar dolarlık büyük bir ciroya imza attığını anımsatarak, 2025'in ilk 6 ayına kümülatif bakıldığında AVM metrekare verimliliğinin geçen yılın aynı dönemine göre nominal olarak yaklaşık yüzde 29,5 arttığını bildirdi.
Bu dönemde metrekare verimliliğinin ortalamada enflasyonun altında seyir izlediğini bildiren Şapkacı, nisandaki düşüşün ardından mayısta bayram ve tatil alışverişleri nedeniyle toparlanma yaşandığını ve perakende satış cirolarının enflasyona yaklaştığını belirtti.
Şapkacı, haziranda ise metrekare verimliliğinin geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 24,3 artışla enflasyonun altında performans gösterdiğini aktararak, "Geçmiş yıla kıyasla haziranda metrekare verimliliğindeki ve müşteri girişlerindeki düşüş temel olarak sektörün 2024'te Haziran ayını çok güçlü şekilde geçirmiş olmasından, yani baz etkisinden kaynaklanıyor." dedi.
Ocak-haziran döneminde kategori bazında, yüzde 34,8 ile hipermarket, yüzde 34,2 ile giyim, yüzde 33,1 ile yiyecek-içecek ve yüzde 30 ile teknoloji branşlarının, 2024'ün aynı dönemine kıyasla enflasyona yaklaşan performans gösterdiğini kaydeden Şapkacı, ayakkabı branşının ise yüzde 13,5 ile enflasyonun altında kaldığını aktardı.
Şapkacı, yapılan kampanyalar ve özel günlerin etkisiyle belirli kategorilerde dönemsel artışların gözlemlenebileceğini ifade ederek, "Genel itibarıyla tüketicinin vazgeçmekte daha az tereddüt edebileceği branşlar, yıl sonuna kadar daralmadan daha fazla etkileneceklerdir. Hipermarket ve sağlık gibi kategorilerde ise ivme kaybı daha sınırlı olacaktır. Zira bu kategoriler, daha ziyade zorunlu harcamaları içerdiğinden fiyat artışlarının talebi en az etkilediği branşlardır." şeklinde konuştu.
2026 sonuna kadar 7 AVM geliyor
Nuri Şapkacı, bu dönemde İstanbul, Ankara ve İzmir dışında ziyaretçi sayısı ve ciro açısından dikkati çeken illerden bahsederek, "Yılın ilk yarısında öne çıkan şehirler ziyaretçi sayısı açısından Eskişehir, ciro açısından Trabzon." dedi.
2026 sonuna kadar planlanan yeni AVM yatırımlarına da değinen Şapkacı, "Türkiye genelinde yaklaşık 450 AVM bulunuyor. 2025'te toplam brüt kiralanabilir alanı yaklaşık 42 bin metrekare olan 2 AVM, 2026'da ise yaklaşık 212 bin metrekare olan 5 AVM açılması planlanıyor. Bu AVM'lerin yer alacağı şehirler İstanbul, Ankara, Muğla, Elazığ ve Düzce." diye konuştu.
"AVM ve perakendeciler el birliğiyle doğru stratejiler geliştirmeli"
Şapkacı, sektörde AVM ve perakendecilerin el birliğiyle doğru stratejiler geliştirmeleri gerektiğine işaret ederek, şunları kaydetti:
"Kira ve ortak alan gibi kısır tartışmalardan kendimizi sıyırıp, üretimi, ihracatı, satışları ve ciroları nasıl artırırız ve AVM'leri nasıl daha cazip hale getiririz gibi yapıcı soruların cevaplarını aramalıyız. Tüketicinin satın alma gücünün yükselmesi elbette belirleyici faktördür. Bununla birlikte markalarımızın rekabet gücünü artırmak için özellikle vergi avantajları ve finansmana erişim kolaylığı gibi kamu tarafından alınabilecek önlemleri konuşmalıyız.
Dünyayı etkileyen belirsizlik ortamında, ticari gayrimenkul yatırımlarının başarısı ve devamlılığı için güvene, pozitif bakış açısına ve işbirliklerine ihtiyaç var. Kısıtlı olsa da elbette fizibilitesi doğru yapılmış, sağlıklı yatırımların hayata geçirilmesi, bunun için de ekonomik stabilitenin yanında uluslararası normların uygulanarak yatırımcı için güven ortamının sağlanması önem arz ediyor. Öncelikle ticari gayrimenkul tanımının yapılması, ticari gayrimenkul kira rejiminin konut kira rejiminden ayrılması ve sözleşme serbestisinin korunması, yatırımların gerçekleşmesi için temel şartlardır."
