Malatya’nın en iyi yürüyüş rotaları arasında bulunan Arapgir ilçesi, yüzyıllardır birçok tarihi esere de ev sahipliği yapıyor.
Arapgir Onar doğasının yanı sıra kültürel yönüyle de ön plana çıkan bir köydür. Buradaki 1 kilometrelik kısa yürüyüşte hem Onar köyündeki Roma mağaralarını ve eski Roma harabelerinin izlerini hem de 1224 yılında köyü kuran Türkmen Şeyhi Hasan Onar’ın yaşadığı yeri, köyün kurulduğu yıllarda yapılmış olan cem evi ile cem evinin içinde yer alan Oğuz Boyu’na ait mezar taşlarını görmek mümkündür.
Yürüyüş köyün içinde başlamaktadır. Köyün vadiye bakan tarafındaki evleri geçtikten kısa bir süre sonra vadinin yamacındaki ilk kaya mezarına girilmektedir. Bu mağara girişinde, duvarlarında çeşitli şekiller olan bir mezar bulunmaktadır. Yaklaşık 20 mağaradan en büyük olanı ise ibadet ve depo amaçlı kullanılmıştır. Bu sıradaki mağaraların en ilginç olanı, içinde Helenistik veya daha eski dönemlere ait olduğu tahmin edilen, hiç bozulmamış, mükemmele yakın kökboyası resimlerin bulunduğu kaya mezarıdır.
Tesadüfen bulunan bu resimler bölge turizmi için inanılmaz bir pozitif etki yaratabilmesi mümkündür. Kaya mezarlarından sonra köyün arka bahçelerine doğru yürünerek Roma harabesi olduğu sanılan eski ören yerinde kısa bir keşif yapılabilmektedir.
Bahçelerden köy içine girilerek Şeyh Hasan Onar’ın yaşadığı evi de görebilmek mümkündür. Cemevinin içindeki, Oğuz Boyu’ndan kaldığı düşünülen mezar taşları ise köyün kültürel değerini doğal güzelliğinin bir adım önüne çıkartmaktadır.
MEZAR TAŞINDA “NENG ÖLESİ” YAZIYOR
Malatya'nın Arapgir ilçesine bağlı Onar Mahallesi'nin kurucusu Şeyh Hasan Onar'ın türbesinin yanındaki mezarlıkta bulunan Göktürk alfabeli mezar taşı köyün eski eserler odasında koruma altında tutuluyor.
Üzerinde Göktürk alfabesiyle "Neng ölesi" yani "Her şey fanidir" yazan mezar taşının yanı sıra 21 mezar taşı da aynı odada korunuyor. Bu taşların üzerinde güneş ve yıldıza benzeyen şekiller dikkat çekiyor. Odada gün yüzüne çıkmayı bekleyen çocuk, kadın, erkek mezar taşları da koruma altında bulunuyor.
Bin 300 yıllık olduğunun tahmin edilen Göktürk alfabesiyle yazılan mezar taşı, köyü ziyaret edenlerin büyük ilgisini görüyor.
