Malatya bir günde 3 büyük deprem birden yaşadı. 10 Ağustos’ta 5,3 büyüklüğündeki deprem kentte büyük bir paniğe neden olurken, 12 Ağustos’ta meydana gelen ve büyüklükleri 4,2, 4,5 ve 4,8 olarak ölçülen depremler “Büyük bir deprem yaşanır mı?” sorusunu akıllara getirdi. Uzmanlar bu konuda ne diyor? Depremler devam edecek mi? İşte ayrıntılar...
Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, Malatya’daki depremlere ilişkin detaylı bir açıklama yaparken, son iki günde Malatya yakınında meydana gelen deprem aktivitesi haritasını da paylaştı.
“DEPREM FIRTINASI GÜNLER, HAFTALAR HATTA YILLAR SÜREBİLİR”
Deprem fırtınasına dikkat çeken Prof. Dr. Okan Tüysüz, “Deprem fırtınası nedir? Deprem fırtınası irili ufaklı çok sayıda depremin belli bir yörede herhangi bir büyüklük sıralaması olmadan belli sürelerle oluşmasıdır. Deprem fırtınaları uzun süreli olabilir ancak fırtınayı oluşturan depremler nadiren 6 civarlarına ulaşırlar. Fırtınalar günler, haftalar hatta bazen yıllar boyunca sürebilir ve belli bir dönem sonra sönümlenirler. Kesişen fayların olduğu yerlerde, volkanik bölgeler ve jeotermal olarak aktif bölgelerde daha çok görülürler” açıklamasında bulundu.
“VERİSİ OLMAYAN FAYLARI BELİRLEMEK ÇOK ZOR”
Tüysüz, Malatya ve depremle ilgili ise şu bilgileri verdi:
“Önce faylar hakkında: Deprem üretme potansiyeli olan fayları gruplara ayırıyoruz, bizim için en önemli fay son 11.000 yılda en az bir defa deprem üretmiş fay demektir. Buna Holosen fayı diyoruz ve en önemli diri fay bu gruptakiler. Bundan uzun aralıklarla deprem üretmiş faylar da var, ama şimdilik bunları unutalım, tarihsel kayıtlarda 2.000 yıl geri gidebildiğimizi de not edelim. Bu ve benzeri faylardan ülkemizde belki on binlerce var. Biz diri fayı tarihsel kaynakları inceleyerek, arazide yaratmış olduğu deformasyondan ya da faylar üzerinde yaptığımız kazılardan tanımlıyoruz. Öyle bir fay düşünün ki çok uzun aralıklarla deprem üretiyor, yüzeyde yarattığı deformasyon da bu uzun süreçte siliniyor. Bu tür verisi olmayan fayları belirlemek çok zor. Türkiye Diri Fay Haritasında gösterilen 487 faya ileride yapılacak çalışmalarla yeni veriler bulunursa başka faylar katılabilir. 1996 haritasındaki faylara 2013’de çok sayıda yeni fay eklendiği gibi.”
“7 VE ÜZERİ DEPREM YARATACAK BİR FAY OLSAYDI DAHA ÖNCE BELİRLENİRDİ”
“6 Şubat depremlerinden sonra sahada çalışan meslektaşlarımız böyle bir fay belirlediler ve adını Doğanşehir kuzeyindeki Çığlık köyüne atfen Çığlık Fayı veya Doğanşehir fayı koydular” diyen Tüysüz, şunları kaydetti:
“Bu fay Doğanşehir içerisinden geçerek kuzeydoğuya doğru yaklaşık 15-20 km kadar izleniyor ve daha sonra kayboluyor. Son iki günde Malatya Yeşilyurt civarında 200 e yakın deprem oldu, en büyüğü 5,3, üç tanesi 4 ten büyük. Deprem merkez üstlerinin izdüştüğü alanlar Çığlık/Doğanşehir fayının kuzeydoğu uzanımında ancak tam olarak ona da izdüşmüyor (Mavi çizgi bu fay). Bu merkez üstlerinin yakınında bilinen bir fay yok. Yeni fay mı oluştu? Bu çok zayıf bir olasılık, çünkü faylar insan ömrüne oranla çok daha uzun süreçlerde oluşuyorlar. Daha önce farkına varmadığımız bir fay olması daha büyük olasılık. Deprem biliminde çok sayıda bilinmeyen olduğunu daha önce belirtmiştim.
Bundan sonra ne beklenir? Eğer bölgede 7 ve üzeri deprem yaratacak bir fay olsaydı bu daha önce belirlenir ve aynı zamanda daha eski depremler ile kendini gösterirdi. Her ne kadar çok sayıda bilinmeyen olsa da kanaatim Malatya ile Yeşilyurt arasında bu tür büyük bir deprem olmayacağı yönünde. Ancak buradaki sismik aktivite günler belki de aylar boyunca sürerse şaşırtıcı olmayacaktır. Bilhassa hasarlı binalardan uzak durmakta yarar var.”
Muhabir: Yusuf Durdu
