Malatya’nın tarih kokan ilçesi Battalgazi’de yer alan Ulu Cami, Selçuklu mimarisinin Anadolu’daki en nadide örneklerinden biri olarak günümüze ulaşmayı başardı. 1224 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubat’ın emriyle inşa edilen bu görkemli yapı, mimari zarafeti ve süslemeleriyle dikkat çekiyor.
Selçuklu Zarafeti ile İnşa Edildi
Tarihi caminin yapımı, kitabesinde yer alan bilgilere göre dönemin usta mimarları Yakup bin Ebubekir el-Malati ve Mansur bin Yakup tarafından gerçekleştirilmiştir. Tuğla ve taşın muhteşem uyumuyla inşa edilen yapı, orijinal halinde tuğla ağırlıklı olup, sonradan yapılan taş ilavelerle bugünkü görünümüne kavuşmuştur. Bu özellik, caminin geçirdiği tarihsel süreci mimari detaylarla gözler önüne sermektedir.
Anadolu’da Eşi Benzeri Yok
Ulu Cami, dört eyvanlı planıyla İran’daki büyük Selçuklu camilerinin Anadolu’daki ilk ve tek örneği olma özelliğini taşımaktadır. Caminin merkezinde yer alan, bahçesi ve havuzu ile dikkat çeken iç avlu, mimarinin merkezini oluşturarak Selçuklu şehircilik anlayışını yansıtmaktadır. Mihrap önünde yükselen kubbe ise, caminin en dikkat çeken noktalarından biridir.
Çini Sanatının Zirvesi
Caminin iç mekânında kullanılan çini süslemeler görenleri hayran bırakıyor. Firuze mavisi ve patlıcan moru tonlarında çini mozaiklerden oluşan geometrik yıldız ve geçmeler, caminin kemer yüzeylerinde ve sütunlarında adeta sanat eseri gibi işlenmiş. Özellikle kubbe iç yüzeyindeki tuğla kaplama üzerine yerleştirilen çiniler, dönemin sanat anlayışını en etkileyici şekilde ortaya koyuyor. Kubbe etekleri ise örgü tuğlalarla oluşturulmuş üçgen desenlerle bezeli, bu da mimarideki simetri ve uyumun ne denli önemsendiğini gözler önüne seriyor.
Malatya’nın Battalgazi ilçesi sınırlarında yer alan Ulu Cami, tarih ve mimari meraklıları için adeta açık hava müzesi niteliğinde. İlçe merkezinde konumlanan cami, haftanın her günü ziyarete açık olup, hem yerli hem yabancı turistlerden yoğun ilgi görüyor. Özellikle mimari fotoğrafçılık tutkunlarının uğrak noktası olan yapı, Selçuklu döneminin ihtişamını günümüze taşıyor.
Uzmanlar, böylesi eşsiz yapıların korunarak gelecek nesillere aktarılmasının büyük önem taşıdığını vurguluyor. Malatya’nın kültürel ve turistik değerleri arasında başı çeken Battalgazi Ulu Cami, sadece bir ibadethane değil, aynı zamanda tarihsel bir tanık ve mimari bir hazine olarak öne çıkıyor.
