29 Ekim 1923 yılında Cumhuriyet’in ilanından sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk, yeni kurulan bir rejimle birlikte bir dizi yeniliğe ve devrime imza attı. Bu inkılaplardan biri de kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesidir. Türkiye’de kadınlar, 1926 yılında Medenî Yasa'nın kabulüyle birlikte çağdaş haklardan yararlanmaya başladı. Türk kadınları, 1930 yılında belediye seçimlerine katılma, 1934'te de milletvekilliği seçme ve seçilme hakkını elde ederek, siyasal haklarına kavuşmuştur.

Malatya, 1935 yılında ilk kadın milletvekilini seçti. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 5. Dönem yer alan ilk 17 kadın milletvekili içerisinde Malatyalıları temsil eden Mihri (İffet) Pektaş’ta vardı. Siyasi hayatına Cumhuriyet Halk Partisi kanadından giren Pektaş, Malatya ve kazalarındaki ikinci seçmenlerden 785 oy almıştır. Aslen Bursalı olan Mihri Pektaş’ın seçim bölgesi olan Malatya’nın sorunlarını tespit etmek ve halkla temas kurmak için Malatya’ya ilk gelişi ise 1935 yılı yaz tatili döneminde olmuştur. Pektaş, diğer Malatya milletvekilleriyle her yıl seçim bölgesine gelerek çeşitli incelemelerde bulunmuştur. Yapılan incelemeler neticesinde milletvekillerinin seçim bölgelerine dair hazırladıkları raporlarda okul ve iktisadi hayatın gelişimine yönelik istekler ağırlıklı yer tutmuştur. Özellikle bölge halkının okul ve hastane talepleri milletvekili raporlarında her yıl tekrarlanmıştır. Ayrıca bölgede yapılan hizmetler ve halkın memnuniyetine de raporlarda ver verilmiştir. Öğretmen olan Pektaş, eğitimci kimliğinin de etkisiyle daha çok eğitim meseleleri üzerinde durmuştur. Malatya ve Malatyalıların büyük sevgisini kazanan Pektaş, 1939 ve 1943 seçimlerinde de Malatya milletvekilliğine yeniden seçilmiştir

MİHRİ PEKTAŞ KİMDİR?

Türkiye’nin ilk kadın milletvekillerinden Mihri (İffet) Pektaş 1895 yılında Bursa’da doğmuştur. İlkokulu Zühtü Paşa Mektebi mahalle mektebinde okumuştur. Ardından 1908 yılında az sayıda Türk öğrencinin gittiği ve İngilizce eğitim veren Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’ne başlamıştır. Pektaş’ın eğitim yılları Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı’nın yol açtığı zorluklar ve acılarla dolu bir dönemde geçmiştir. Ancak başarılı bir öğrenci olan Pektaş, henüz mezun olmadan Amerikan Kız Koleji yönetimince okulda öğretmen olarak kalması teklif edilmiştir. Okuldan mezun olduktan sonra Amerikan Kız Koleji’nde Türkçe öğretmenliği yapmaya başlamıştır. Bu dönemde aynı okulda tarih öğretmenliği ve yöneticilik yapan Hüseyin Pektaş ile evlenmiştir. Pektaş çiftinin evliliklerinden Necla (1918) ve Süveyda (1919) adında iki kız çocuğu dünyaya gelmiştir. Daha sonra ise Atatürk tarafından 1935 yılı seçimlerinde ilk kadın milletvekili adaylarından biri olarak gösterilmiştir. 1935-1939-1943 yıllarında Malatya milletvekili olarak Malatyalıların sorunlarını dile getirdi. Pektaş, 14 Temmuz 1979 yılında ise İstanbul’da vefat etmiştir.

Muhabir: Yusuf Durdu