Kahramanmaraş merkezli depremlerde büyük yıkım yaşayan Malatya’da yıkım ve yapım çalışmaları sürüyor. Kent genelinde ağır hasarlı raporu verilen ve ihalesi gerçekleştirilen binaların yıkımları devam ediyor. Diğer yandan ise ‘orta hasar’ raporu verilen binalarla ilgili belediyelerden alınan ruhsatın ardından güçlendirme çalışmalarına başlandı.
Depremde adı sıkça duyulan Bostanbaşı Mahallesi’nde patlatma tekniğiyle yıkımlar yapılırken, orta hasar raporu verilen binalarda da güçlendirme çalışmalarına start verildi.
BİNANIN GÜÇLENDİRİLMESİ NASIL YAPILACAK?
İnönü Üniversitesi İnşaat Teknolojileri Bölüm Başkanı Öğretim Görevlisi Vehbi Aluçlu, binaların güçlendirmesiyle ilgili şu bilgileri vermişti:
“Güçlendirme yapılacak olan binanın durumunu tespit etmeliyiz. O binanın az, orta veya ağır hasarlı olup olmadığını bilmiyoruz. Neden? Uzaktan bakılarak, gözlemsel rapor bize net bir veri vermedi. Net veri elimizden olmadan çevre ve şehircilik gözlemsel tespitleri sonucunda o binaya verilen raporu görüyoruz. Binaya gelen ekipler içesiye ya da bodruma girmeden, hasar alan bölgeleri tam tespit etmeden hatta dışarıdan bakarak raporlar tanzim ettiler. Binanın durumunu öğrenmek istiyorsak ‘Performans Analizi’ dediğimiz bilimsel bir çalışmanın yapılması gerekiyor. Binanın performans analizini lisanslı firmalar yapıyor. Daire başı 5-10 bin TL gibi bir rakam istiyorlar. Binanın gerçek anlamda durumunu öğrenmek için lisanslı firmalarla anlaşıp, binanın performans analizini yaptırmak gerekiyor. Performans analizi ile ilgili yanlış bir bilgi var; performans analizini hasarlı binaya değil ilk projesi çizildiği andaki verileri giriyoruz binanın tetkikini yapıyoruz. Sonrada yerine gidip binamızın bulunduğu zemini tespit ediyoruz. Arkasından kolondan, kirişten ya da perde betondan çeşitli noktalardan karot numuneleri alıyoruz. Karot numunelerini basınç deneyine tabi tutarak betonun mukavemet değerini ölçüyoruz. Sonrasında donatıları kontrol ediyoruz. Performans analiziyle bu verileri toplayıp binanın gerçek durumunu tespit ediyoruz. Bunu yapmadan binanın gerçek durumunu öğrenemeyiz. Bunu yaptıktan sonra binanın durumu ortaya çıkacak. Güçlendirme yapabilmek adına bir mühendisin güçlendirme projesi çizmesi gerekiyor. Konusunun uzmanı olan bir mühendis bunu çizmelidir.”
GÜÇLENDİRİLEN BİNA ESKİSİNDEN SAĞLAM OLABİLİR Mİ?
Vehbi Aluçlu, güçlendirme projesinin mühendisin kontrolünde proje güçlendirme firmasına yaptırılmasının önemli olduğuna dikkat çekti.
Aluçlu,
“Güçlendirme toplam maliyetinizin yüzde 40’ını aşıyorsa güçlendirmeden vazgeçin, yüzde 40’ın altında kalıyorsa güçlendirme imkanına sahipsiniz. Bu noktada da performans analizi çok önemli”
dedi.
“Performans analizi yapıldı ve binayla ilgili elde gerçek veriler var ise binanızı güçlendirerek kurtarma şansına sahipsiniz”
ifadesini kullanan Aluçlu, şunları söyledi:
“Burada maliyet hesabı yapılmalıdır. Binanın toplam maliyeti örneğin 50 milyon ise bu binayı 5 milyon liraya kadar güçlendirme imkanına sahipseniz binayı yıkmak çok doğru olmayacaktır. Bugünkü teknoloji ile binalarımızı güçlendirerek ama standartlara uygun olarak yaptığımız güçlendirmeyle, eski halinden daha güçlü hale getirme şansına sahibiz. Her an deprem olabiliyor. Orta hasarlılar ağır hasarlıya da dönüşebilir. Orta hasarlı binalarda performans analizi yapılmalıdır. Sonrasında yıkım ya da güçlendirme kararı verilmelidir. Güçlendirme toplam maliyetinizin yüzde 40’ını aşıyorsa güçlendirmeden vazgeçin, yüzde 40’ın altında kalıyorsa güçlendirme imkanına sahipsiniz. Binaların gerçek değerini bilmiyoruz. Niye? Çünkü hem değişiklikler oldu hem o ilk tespitlerde yapılan özensiz çalışma sonucunda Çevre Şehircilik çalışanları güvenilir olmaktan çıktı. 6 Şubat’tan bugüne kadar 50 bine yakın artçı depremlerle sarsıldık. Binaların yeniden tespitlerinin yapılması gerekiyor.”
