Dünyada önemli bir jeolojik mirasa sahip olan Türkiye’de, Malatya’da bulunan Levent Vadisi, jeolojik oluşumu ile bu mirasın en önemlileri arasında yer almaktadır.
Akçadağ ilçesinde bulunan ve tektonik kontrollü açılarak bir kanyonu andıran Levent Vadisi, Develi Köyü’nden başlayarak, Tohma Çayı ile birleşen noktaya kadar 28 kilometrelik bir alanı kapsamaktadır. Ana vadiye dik gelen vadiler, bu vadilerin etrafını çevrelemiş olan yüksek zirveler, tüm görkemiyle vadi yamaçları, çok sayıda mağara ile Levent Vadisi, dünyadaki önemli jeolojik oluşmuşlar arasında bulunmaktadır.
Ender bir görünüme sahip olan Levent Vadisi, adeta bir anıtı andırmaktadır. Sahip olduğu kayaç, yer şekilleri, mineral ve fosillerle eşsiz bir görünüme sahip olan vadi, aynı zamanda bünyesinde arkeolojik, paleontolojik, biyolojik çeşitlilik bakımından da oldukça önemli bir bölge olarak dikkat çekmektedir.
Levent Vadisi, gerek tarihi gerekse de jeolojik oluşumuyla ziyaretçilerini büyülüyor. Vadi içerisinde yürüyenler adeta etraflarını çeviren dev bir anıta bakıyorlar. Levent Vadisini ziyarete gelenler, on milyonlarca yıl önceye giderken; tarih öncesi çağladan itibaren kalan izlere de rastlıyor. Zor yamaçlarda bulunan mağaralara ulaşmak epeyce zahmetli olsa da meşakkatli yollardan zirveye çıkanlar eşsiz manzaranın keyfini çıkarıyor. Vadi, zor yollardan geçip gelen ziyaretçilerine eşsiz bir lezzet armağan ediyor.
Levent Vadisi’nde bulunan mağaralar jeotıristik özelliğiyle Türkiye’nin en önemli vadileri arasında yer alıyor. Vadi, çeşitli jeolojik zamanlarda oluşan tortul birimlerle kaplanmıştır. Ayrıca, Tojma Kanyonu da Levent Vadisi’nin önemli bir kaya, mineral, fosil topluluğu, yapı, istif, yer şekli veya arazi parçasıdır. Tohma Kanyonu boyunca vadiyi şekillendiren fayların izleri net bir şekilde görülebilmektedir.
Neolitik Çağ’dan başlayan, Roma ve Bizans dönemlerinden günümüze kadar gelen Levent Vadisi’ndeki mağaralarda, yaşam izlerine rastlanılmaktadır. Vadide yapılan araştırmalarda tarihi Paleolitik Çağ’a kadar gitmektedir. Kaya duvarlarında yer alan mağaralar, jeolojiyle insan arasındaki ilişkinin gözlenmesi açısından da önemlidir. Jeolojik etkenler sonucu oluşan bu mağaralar, sonrasında insanlar tarafından şekillendirilmiştir. İnsan yaşamına dair izlerin net bir şekilde görüldüğü mağaralar, sahip oldukları jeolojik değerin yanında eşsiz bir arkeolojik alan olarak da karşımıza çıkıyor. Levent Vadisi’nde İkiz, Sarıkaya, Yıkık, Teraslı, Tapınak, Karanlık, Sulu, İkili, Yalnız, Azize Meryem, Üçüz, Körtebir, Kolköy ve Küçükkürne mağaraları bulunmaktadır.
Levent Vadisi’nde mağaralarla birlikte ziyaretçileri yer şekillerinin meydana getirdiği muhteşem yerköprüler en iyi şekilde ağırlıyor. Seyir terasının yakınında bulunan yerköprü, ziyaretçilerin mutlaka görmesi gereken önemli bir jeolojik oluşumdur.
Yaklaşık olarak 65 milyon yıl önceye dayanan ve jeolojik deformasyonlar sonucu meydana gelen bu doğa harikası Levent Vadisi; on derece ilginç jeolojik oluşumlar, uçurumlar ve duvar kısımlarında kaya kabartmalarının hakim olduğu yüzlerce mağarayla ziyaretçilerini bekliyor.
Levent Vadisi’nin görünürlüğünü artırmak ve bu doğa harikasını turizm açısından bir cazibe merkezine dönüştürmek amacıyla, vadide 28 kilometre boyunca uzayan kayalıkların en merkezi noktasına, Malatya Valiliği tarafından seyir terası yaptırılmıştır.
