10-14 Nisan tarihlerinde Türkiye genelinde yaşanan zirai don, özellikle kayısı, elma, kiraz ve şeftali üretimini olumsuz etkiledi. Bu ürünlerde yaşanan rekolte kaybı, iç piyasada fiyat artışlarına neden olurken, tarımsal ihracat için kritik olan bu ürünlerdeki kayıplar ihracat bağlantılarını da riske soktu.
MALATYA’DA KAYISI ÜRETİMİ SIFIRLANDI: 200 MİLYAR LİRALIK ZARAR
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, bölgedeki 9 milyon kayısı ağacının tamamının zirai don nedeniyle zarar gördüğünü açıkladı. Kayısı üretiminin sıfırlanmasıyla birlikte, yıllık 500 milyon dolarlık ihracat gelirinin kaybolması bekleniyor. Tarımsal destek zincirindeki kayıpların ise 200 milyar TL'yi bulduğu ifade ediliyor.
İHRACATÇILAR ÖZBEKİSTAN VE TACİKİSTAN’A YÖNELDİ
Kayısı ihracatçıları, yurt içinde ürün bulamayınca Özbekistan, Tacikistan ve Kırgızistan ile temas kurmaya başladı. Ancak bu ülkelerdeki kayısı fiyatlarının Türkiye’nin üçte biri seviyesinde olması, ihracatçılar için rekabet dezavantajı yaratıyor.
TARSİM SİGORTALARI NEDEN YETERSİZ?
Malatya’daki kayısı ağaçlarının sadece %20’sinin sigortalı olması, çiftçileri büyük bir mağduriyetle karşı karşıya bırakıyor. TARSİM’in zirai donu teminat dışında bırakması, tarım sektöründeki sigorta güvencesini zayıflatıyor. Sektör temsilcileri, sigorta kapsamının genişletilmesi ve afet bölgesi ilanı taleplerini yineledi.
ISPARTA VE ADANA’DA TARIMSAL KAYIPLAR BÜYÜYOR
Isparta’da elma ve gül üreticileri 10 milyar TL’lik zarara uğrarken, Adana’da buğday ve narenciye üretiminde 14 milyar TL ekonomik kayıp meydana geldi. Hatay ve Mersin gibi ihracat odaklı bölgelerde ise erkenci ürünlerin stokları tükenmiş durumda.
ÇİFTÇİ VE İHRACATÇILARIN 5 ACİL TALEBİ
Zirai don nedeniyle büyük kayıplar yaşayan çiftçi ve ihracatçılar, hükümetten bazı acil taleplerde bulunuyor. Bu talepler arasında faizsiz kredi ve tarımsal girdi desteği, ihracat yaptırımlarının ertelenmesi, TARSİM’de don teminatının zorunlu hale getirilmesi, deprem bölgesi illere ek fon sağlanması ve üretici borçlarının 2 yıl ertelenmesi yer alıyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ TARIMI NASIL TEHDİT EDİYOR?
Mersin Ekonomi Platformu Başkanı Servet Özkaya, ani sıcaklık değişimlerinin tarımsal üretim planlamasını imkânsız hale getirdiğini belirtti. Özkaya, iklim değişikliği karşısında daha dayanıklı bir tarım politikası ve erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
