Malatya’nın Darende ilçesinde yer alan ve Geç-Hitit dönemine ait önemli bir tarihi eser olan Kötükale Yazıtı, kaderin cilvesi sonucu toprağın altında kaldı. MÖ 12. yüzyıla tarihlenen bu yazıt, Malatya Kralı Runtiya tarafından bir yol yapımını kutlamak amacıyla dikilmişti. Ancak, 1954 yılında yapılan bir yol çalışması sırasında tamamen gömüldü.
Balaban kasabasının doğusunda, Tohma Çayı kıyısında yer alan altı satırlık Luvice yazıt, 20. yüzyılın başlarında keşfedildi. Bölgenin ulaşım zorluğu nedeniyle birçok bilim insanı yazıtın tam bir kaydını alamadı. 1911’de Cornell Üniversitesi ekibi ve 1929’da H. H. von der Osten tarafından yapılan araştırmalar sonuçsuz kaldı. 1935 yılında ise Ignace Gelb, 1.80 metre yüksekliğindeki yazıtın fotoğrafını çekmeyi başardı.
Ancak 1954 yılında ünlü Hititolog H. Th. Bossert, yazıtı incelemek için geldiğinde, yeni yapılan bir yol çalışması nedeniyle yazıtın tamamen toprağa gömüldüğünü keşfetti. İlginç bir şekilde, yazıtın kendisi de bir yolu kutlamak için dikilmişti; yani tarihin ironisi, yazıtı bir yolun altına gömdü.
Yazıtta adı geçen Malatya Kralı Runtiya, Karkamış Kralı Kuzi-Tessub’un torunu olarak biliniyor. Aynı zamanda Gürün Yazıtı’nda da bahsedilen Runtiya, I. Arnuwanti’nin kardeşi olarak kabul ediliyor. Bu bağlantılar, Kötükale Yazıtı’nın MÖ 12. yüzyıla ait olduğunu doğruluyor.
GÜNÜMÜZDE YAZITA ULAŞILAMIYOR
Bugün ulaşılamayan Kötükale Yazıtı, Anadolu’daki Hitit ve Geç-Hitit kültürünün önemli bir parçası olarak tarih sayfalarında yerini aldı.
