Türkiye’nin göç haritası 2023’te köklü bir değişime sahne oldu. Özellikle 6 Şubat depremleri sonrası Malatya’da her 10 kişiden biri başka şehre taşındı. İstanbul ise yıllardır göç alan büyük metropol olma özelliğini yitirerek, tarihinde ilk kez net göç veren şehir oldu. Peki, bu göç dalgasının arkasında hangi ekonomik ve sosyal sebepler var? İstanbullular neden Tekirdağ, Yalova ve Kocaeli gibi çevre illeri tercih ediyor? Deprem sonrası yaşanan yer değiştirmeler Türkiye’nin demografik yapısını nasıl şekillendiriyor?
İLKE Vakfı Toplumsal Düşünce ve Araştırmalar Merkezi (TODAM) tarafından yayımlanan Toplumun Görünümü 2024 raporu, Türkiye’deki iç göç hareketlerinin son yıllarda geçirdiği büyük değişimi ortaya koydu. Rapora göre, İstanbul 2023 yılı itibarıyla tarihinde ilk kez net göç veren şehir oldu.
İSTANBUL’DAN 168 BİNDEN FAZLA KİŞİ AYRILDI
Rapordaki dikkat çeken verilerden biri, İstanbul’un net göçünün eksi 168.623 olarak kaydedilmesi. Yüksek yaşam maliyetleri, ulaşım sorunları ve barınma krizinin etkisiyle İstanbullular; Tekirdağ, Yalova ve Kocaeli gibi çevre illere yöneldi. Ayrıca emeklilik nedeniyle İstanbul’dan ayrılan kişi sayısı da 50 bine yaklaştı.
DEPREM BÖLGESİNDEN 651 BİN KİŞİ GÖÇ ETTİ
6 Şubat depremlerinin ardından yalnızca 9 ilden toplam 651.151 kişi göç etti. Malatya nüfusunun yüzde 9’u, Hatay’ın yüzde 8’i ve Kahramanmaraş ile Adıyaman’ın yaklaşık yüzde 4’ü başka illere taşındı. Deprem bölgesinin toplam net göç kaybı -290 bin kişi olarak belirlendi.
MERSİN, ANTALYA VE ANKARA DEPREM GÖÇÜNÜ TAŞIDI
Deprem sonrası göçün sadece çevre illere değil, iç bölgelere de yayıldığı görüldü. Özellikle Mersin, Antalya, Ankara, Kayseri ve Konya, aldığı göçün yüzde 20’sinden fazlasını doğrudan depremden etkilenen illerden aldı. Bu durum, afet sonrası yer değiştirmenin ne denli geniş çaplı olduğunu ortaya koyuyor.
Rapora göre, geçmişte göçün ana sebepleri arasında yer alan ailevi nedenlerin yerini artık bireysel tercihler ve ekonomik gerekçeler aldı. Barınma, geçim ve yaşanabilirlik sorunları göçün en önemli nedenleri haline geldi.