Halk oyunları anlamında zengin bir kültüre sahip olan Malatya’nın 70’e yakın halayı bulunuyor. Bu halaylar yıllardır düğünlerde ve özel günlerde oynanıyor.
Düğünlerde özellikle “Malatya Malatya”, “Kaleden kaleye şahin uçurdum”, “Ay doğar aşar gider” “Pınara gel ki görem” türkülü halayları oynanır. Bu halaylar genellikle ağır ağır ve 3 ileri 1 geri şeklinde oynanır. Kına havası olarak bilinen "Yüksek Ayvanlarda Bülbüller Öter" türküsü genç kızlar ve kadınlar tarafından kına yakılırken oynanır.
“MALATYA HALAYLARININ KENDİNE HAS ÖZELLİĞİ VAR”
Araştırmacı Yazar Nezir Kızılkaya, Malatya’nın halay bölgesinde yer aldığını ancak halay dışında oyunlara da rastlandığını ifade ederek, “Malatya yöresinin halayları kendine has bazı özellikler barındırır. Otantiktir ve anonimdir. Düz çizgi ve yarım daire şeklinde oynanır. Malatya halayları komutla başlar komutla biter.
Özellikle adım konusunda farklıdır. Diğer illerde yapılan kültür alışverişi sonucu oyun çeşitleri artmıştır. Halaylar, davul-zurna eşliğinde oynanır. halayın başını çeken oyuncuya "ekip başı" sonundaki oyuncuya "ekip sonu” denilir. Her ikisi de elinde mendil bulundurur. Çalgı olarak; davul, zurna, kaval başta olmak üzere bağlama, cümbüş ve darbuka çalınmaktadır. Arapgir ilçesinde klarnet daha yaygındır” dedi.
“YÖRESEL KIYAFETLER”
Malatya'da oynanan oyunlarda giysilerin bu yöreyi tamamen yansıtmadığını ifade eden Kızılkya, “İlçeler arasında değişik giysilere rastlanır. Genellikle halk oyunlarında, erkekler başlarına "Küm" denilen ak işlemeli "Papak" takarlar, Ancak, zaman zaman oyunlarda erkeklerin başı açıktır. Erkek kıyafeti gömlek, yelek ve şalvardır. Şalvarın peyki çok düşük değildir. Ayağa yün çorap ve yemeni giyilir. Kadınlar da "zenne" de denilen "kız yemenisi" giyer. Bayanlarda başta "Küllük" adı verilen etrafı altın liralarla çevrili fes, fesin üstüne şal ya da tülbent dolak takılır.
Malatya merkezde kadın kıyafeti genellikle kadife ya da basmadan yapılan zıbındır. önüne de bervanik bağlanır. Şehrin genellikle güney bölgesinde üç etek giyilir.
Bele sarılan renkli şalın kenarına beyaz ve kırmızı renkli mendil takılır. Ayakta ise nakışlı çorap ve siyah renkli yemeni bulunur. Kadınlar zenginliğin ifadesi olarak boyunlarına altın takalar” diye konuştu.