Çiçek, Ekotürk’te Lale Elmacıoğlu’na yaptığı açıklamada, Malatya’da çok geniş bir alana sahip olan kayısı yetiştiriciliği için dekar başı 5 bin 500 lira ödeme yapılacağını ifade etti.
65 ilde yaşanan zirai donun hasar oranlarına göre belirlenmek üzere toplam 16 kalem meyve türünde destekleme ödemesi yapılacağının açıklandığını kaydeden Çiçek,
“Malatya bölgesinde kayısı başta olmak üzere diğer bölgelerle birlikte elma, armut, ceviz, Antep fıstığı, üzüm ve kiraz gibi 16 meyve türünü ödemeler kapsıyor. Zirai don 11-12 Nisan itibariyle cereyan etmişti. Kararnameye göre, 13 Nisan’a kadar yapılan masraflara yönelik destekleme ödemesi yapılacak. Tarım takvimine kadar yapılan masraflar maliyetleri ödemeleri için destekleme açıklanmış oldu. Burada iki kalem vardı; birincisi zirai dondan dolayı zarar görmüş ancak ÇKS’si bulunup sigortası olmayan üreticilerimiz, bir diğeri de daha önce sigorta yaptırmış olan üreticilerimiz. Şimdi sigorta yaptıran üreticilerimizde de iki kalem söz konusu; paket halinde zirai don ve dolu sigortası var, birde sadece zirai don paketi bulunuyor. Olay zirai don şekliyle meydana geldiği için doludan dolayı zarar gören üreticilerimiz bu ödemeler kapsamında sigortası olmamış gibi hareket edilecek ve ÇKS üzerinden ödemeleri yapılacak. Diğer sigortası olup ancak zirai don yaşandığı tarih itibariyle sigorta kapsamına girmemiş üreticilerimizde yine sigorta yaptırmamış gibi bu ÇKS üzerinden destekleme ödemesini alacaklar. Sigortası olan çiftçilerimizde, eksperleri tarafından yapılmış olan hasar oranında bu ödemeleri alacak. TARSİM’de sigortası olan üreticilerimizin büyük çoğunluğunun ödemeleri ağustos ayında yapıldı. Sigortası olmayan ama ÇKS’si olan ve bahsedilen meyve türelerinde yetiştiriciliği olan üreticilerimiz bu kararı bekliyorlardı. Bu çiftçilerin veri girişleri sistemlere yapıldı. Bakanlığın uygulama talimatına göre de ödemeler başlayacak”
dedi.
Malatya’da yaklaşık bir milyon dekara yakın bir alanda kayısı yetiştiriciliğinin olduğuna dikkati çeken Çiçek, şunları söyledi:
“Kayısı, kentte dominant bir ürün pozisyonunda. İhracata konu olan bir ürün. Bu yıl yaklaşık yüzde 98-99 oranında ürünün olmaması nedeniyle çok ciddi anlamda üreticiler mağduriyet yaşamış oldu. Üretimde bir daralma söz konusu oldu. Dolayısıyla bugün yapılan ihracatta 2024 yılının ürünleri şeklinde devam ediyor. Önümüzdeki yılda zirai dondan dolayı verim kaybı olacağı endişesi var. Çiftçilerimiz sadece bu yıla mahsus değil, önümüzdeki yılda bu zararı kısmen de olsa tekrar yaşamış olacak.”
Çiçek, kayısı üretiminde Malatya’nın önemli bir yerinin olduğunu kaydederek,
“Anadolu’nun birçok coğrafyasında aslında kayısı yetiştiriciliği yapılıyor. Iğdır, Malatya, Mersin’de yapılıyor. Malatya, diğer illerden farklı olarak kayısıyı diğer iller gibi sofralık değil kurutmalık üretiyor. Malatya’da kurutmalık kayısı üretiyor dolayısıyla dünya kuru kayısı üretiminde söz sahibi olan ve yıllık çeşitli iklim faktörlerini de göz önünde bulundurduğumuzda 100 bin ton civarında kuru kayısı üretimi yapan, bu ürettiği ürünün de 85-90 bin tonunu yurt dışına ihraç eden bir il. Biz kayısı üretimi dediğimizde kuru kayısı üretimi açısından durumu değerlendiriyoruz. Sofralık ya da yaş kayısı üretimi diğer illerimizde de var ama Malatya’ya özgü baktığımızda ürettiği ürünün yüzde 90’ına yakınını ihracata konu etmesi ekonomi açısından çok önemli. Üretim alanı açısından da çok geniş bir alana yayılması, bu coğrafyaya münhasır olması hem Malatya hem de Türkiye için önem arz ediyor. Sadece kayısı ile sınırlı değil diğer ürünlerde var ama kayısı üretimine göre gölgede kalıyor”
diye konuştu.
Zirai donun akabinde birde kuralık sıkıntısının olduğunu dile getiren Çiçek,
“Bu yıl sadece meyve üretiminde değil kuraklıkla beraber tarla bitkilerinde de verim kaybı oldu. Olumsuz iklimin devam etmesi durumunda önümüzdeki yılları nasıl etkileyeceğiyle ilgili de bir soru işareti var. Çok ciddi anlamda zirai donla beraber sadece meyve kaybı olmadı, ağaçların fizyolojik yapıları da bozuldu. Ağaçlar kurumadan kurtulacak derken, temmuz ayında 43-47 derecelik bir sıcaklık yaşandı. Tüm ağaçlarımızda fizyolojik stres yaşandı. Önümüzdeki yıllarda meyve gözü oluşumuna da etki edecek. Yeterli sulamanın olmayışıyla birlikte meyve kalitesi ve verimini olumsuz etkileyecek. Bu sadece bu yılla kalmayacak, önümüzdeki yıllarda da verimde kayıplar olacak”
ifadelerini kullandı.
