Yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, sinirlilik, cilt bozukluğu, çatlayan dudaklar, konsantrasyon eksikliği, sindirim sisteminde bozulma, tırnakların incelmesi, kısa nefes alıp verme gibi sorunlarınız varsa sizde de ANEMİ (kansızlık) olabilir!!
En çok görülen kansızlık türü demir eksikliğine bağlı olanıdır. Anemik durumda özellikle bağışıklık sisteminde yavaşlama, bilişsel performansta yetersizlik görülür. Çocuklarda ise bu durum (demir eksikliği anemisi) daha çok dikkat eksikliği, konuşma gecikmesi, büyüme ve gelişmede sorunlar olarak karşımıza çıkıyor.
DEMİR EKSİKLİĞİ NASIL SAPTANIR?
Kan değerlerinizde bu eksikliginizin olup olmadığını saptayabilmek için demir, demir bağlama kapasitesi, ferritin ve hemogram değerlerinize bakılır. Eğer yetersizlik söz konusuysa demir takviyesine başlanabilir hatta ileri boyutta ise kan transfüzyonu ile serum demir değeri normal seviyeye getirilir. Her durumda yapılması gereken tabi ki demirden zengin beslenme programıdır.
PEKİ DEMİRDEN ZENGİN BESİNLER NELERDİR?
Demir daha çok et, tavuk, hindi ve balıkta bulunur. Ve bu hayvansal kaynaklı besinlerdeki demir vücut tarafından daha iyi kullanılır. Hayvansal kaynaklı besinlerdeki demirin formuna hem demir denir. Hem demirin yaklaşık 25’i vücut tarafından emilir.
Bitkisel kaynaklı besinlerde de demir bulunur. Bu demirin formu ise hem olmayan demirdir. Kuru fasulye, nohut, bakla, mercimek gibi kurubaklagillerde; bezelye, ıspanak, brokoli, domates, pancar, fasulye gibi sebzelerde ve tahıllarda bulunur Ayrıca kuru meyveler de yoğun oranda demir içerir. (Kuru üzüm, kuru erik, kuru kayısı, incir)
Bitkisel besinlerdeki hem olmayan demirin emilimi için askorbik asit çok önemlidir. C vitaminini ile beraber tüketilen bitkisel kaynaklı bu besinlerdeki demir emilimi 2-3 kat artar.
Diyette posanın çokluğu da demir emilimini olumsuz etkileyebilir. Yine posa ileberaber C vitamininden zengin besin alımı, posanın demir emilimindeki negatif etkisini azaltır.
Yemekle beraber polifenolleri içeren çay-kahve- kola içilmesi demir emilimini azaltır.
Proteinden yetersiz beslenme tarzı da emilebilen demir oranını düşürür. Yani demirden zengin beslenmek ve gıdalardan aldığımız demir emilimini arttırabilmek için ve demir emiliminde olumsuzluklara yol açan faktörleri de göz önünde bulundurarak hem dengeli hem de bilinçli beslenmemiz gerekiyor.
DEMİR EKSİKLİĞİ İÇİN TAVSİYELER:
*Kahvaltıdan önce 1 tatlı kaşığı pekmez için. ( özellikle keçi boynuzu veya dut pekmezi)
*Yumurta ile limon sıkılmış maydanoz, marul gibi yeşilliklerle yeşil biber, domates yiyin.
*Bazen de yumurtayı haşlama dışında az yağda sebzelerle 'menemen' olarak pişirin.
*Ara öğünlerde ceviz, badem, fındık gibi kuruyemişler ile beraber C vitamininden zengin kivi, yeşil elma, portakal gibi meyveler tüketin veya kuşburnu çayı içebilirsiniz..
*Ispanağı kıyma veya yumurta ile pişirin. Çünkü sebzeler, et ile karıştırıldığında besin değeri artar, demir emilimi daha iyi olur.
*Et, tavuk, balıkla beraber bol limonlu yeşilliklerden zengin salatayı beraber tüketin.
*Et yemekleri ile beraber portakal suyu için, 1-2 dilim ananas tüketin. (C vitamini)
*Kurubaklagil yemeklerinizi de etli olarak pişirin. Haftada en az 1-2 kez kurubaklagil tüketin.
*Salatalariniza yeşil mercimek, haşlanmiş nohut da ilave edebilirsiniz.
*Çayı açık ve limonlu olarak ve yemeklerden en az 45 dk sonra içmeye özen gösterin.
*İçme suyundan ve pişirme kaplarından da vücuda demir geçişi olur. Demir kaplarda yemek pişirip veya saklamak da size bu konuda yardımcı olabilir.
