Malatya’da faaliyet gösteren Bilgi Yolu Eğitim Kültür ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (BİLSAM) tarafından düzenlenen “Malatya’da İz Bırakanlar” panel serisinin ikincisi, bugün gerçekleştirildi. Panelde, Malatya’nın düşünce dünyasında önemli bir yere sahip olan mütefekkir Mehmet Sait Çekmegil’in hayatı, şahsiyeti ve fikir dünyası ele alındı.
Programın moderatörlüğünü İnönü Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. İlhan Erdem üstlenirken, panelde konuşmacı olarak Mehmet Sait Çekmegil’in kızı Semra Kürün Çekmegil ve yazar, düşünür Metin Önal Mengüşoğlu yer aldı.
Panelin ilk konuşmacısı olan Semra Kürün Çekmegil, babasını bir düşünce adamı olmanın ötesinde; bir eş, dede ve terzi olarak insani yönleriyle anlattı. Çekmegil’in aile hayatındaki duyarlılığı, insan ilişkilerindeki samimiyeti ve hayatındaki sade duruşu dinleyicilere aktarıldı.
Ardından söz alan Metin Önal Mengüşoğlu ise Mehmet Sait Çekmegil’in fikrî mirasını değerlendirdi. Çekmegil’in düşünceye ve sorgulamaya verdiği önemi vurgulayan Mengüşoğlu, onun eleştirel düşünceye alan açtığını ve sağlam bilgiye ulaşmak için kaynak tespitine büyük önem verdiğini ifade etti.
Yoğun ilgi gören panelin sonunda, dinleyicilerin katkı ve sorularıyla interaktif bir bölüm gerçekleştirildi. Katılımcılar, Çekmegil’in Malatya ve Türkiye düşünce hayatındaki yeri üzerine görüşlerini paylaştı. Soru-cevap bölümünün ardından program sona erdi.
SAİT ÇEKMEGİL KİMDİR?
Araştırmacı-yazar, düşünür, şair (D. 1337 / 1921, Malatya – Ö. 25 Temmuz 2004). İlkokuldan sonra resmi bir okula devam etmeyip kendi kendini yetiştirdi. On sekiz – on dokuz yaşlarındayken evlendi. İkinci Dünya Savaşı’nın çıktığı yıllarda ilk çocuğu Mehmed Selami dünyaya geldi. 1940’tan sonra askere alındı ve üç buçuk yıl Bandırma’da görev yaptı. Askerden döndüğünde Malatya’da bir terzihane açtı. Sonrasında “Çekmegil Akademisi” olarak anılacak bu dükkânda sanat ve ticaretle uğraştı.
Cumhuriyet dönemi İslam aydınların önde gelen isimlerinden olan Çekmegil, eserlerinde ortaya koyduğu düşüncelerin özgünlüğüyle dikkat çekti. Büyük Doğu Cemiyeti’nin kuruluş yıllarında ve sonrasında yurtiçinde pek çok il ve ilçede, yurtdışında da İngiltere ve Almanya’da konferanslar verdi. Malatya Fikir Kulübü kurucuları arasında yer aldı.
Yazı ve şiirlerini Ehl-i Sünnet, Toprak, Büyük Doğu, Türk Ruhu, Türk Düşüncesi, Yeni İstiklal, Sebilürreşad, Tohum, Hürsöz, Uduk, Kriter, Selam, Oku, Diriliş, Edebiyat Alemi, Babıalide Sabah, Hizmet, Malatya’dan Ses, Serdengeçti, Vahdet (Ankara), Panel, Türk Edebiyatı, Kitap Dergisi, Hak Söz gibi çok sayıda gazete ve dergide yayımladı. 1948-49’da Şemsi Belli ile Kervan Edebiyat Dergisi’ni çıkardı.
Ödülleri:
Yeni İstiklal dergisinin inceleme dalında açtığı yarışmada birincilik ödülünü, İnsanlık Anlayışımız adlı eseriyle İslâm dergisinin 1958 yılının en güzel eseri ödülünü, Eğitim Raporu adlı eseriyle Yeni Asya gazetesinin yarışmasında ikincilik ödülünü kazandı.
ESERLERİ:
Düşünce: Altın Anahtarlar, Milliyetçilik Anlayışımız (1959), Sünnet-i Seniyye (1974), İnsanın Yolu İslâm, Münevver Anlayışımız, İyi Niyet, İslâmı Yaşamak, Limon Ağacım, İnsanoğlu Kendini Arıyor, Müstesna, İbadet Anlayışımız, İslâmın Yolu, Tetkiklerde Metod ve Tenkid, Bilginin Gücü, İnsanlık Anlayışımız, İktisat Anlayışımız, Siyaset Anlayışımız, Ahlak Anlayışımız, İman Anlayışımız, Diyalektik Anlayışımız, Vahye Göre Büyük Zulüm (1989), Reçeteler, Gelenek ve Gelenekçilik, Çağdışı (1991), Tilki Tuzağı (1991), Müminde Hürriyet, Dünya İslâm Devleti ve Prensipleri (1992), Kur’ân’a Muhatap Olmak ve Engelleri, Nasih Mensuh / Masumiyet ve Recm, Yeni Dünya ve İslâmın Gerçeği (1996).
Şiir: Gizli Bir Ses Dedi ki (1948), Ruhta İnkılab (1948), Aramızdaki Fark, Bir Nur Doğacak.
Radyo Oyunu: Servet Bey.
