Ülkede 11 Kasım'da yapılacak genel seçimlerde Yüksek Seçim Komiserliğine göre, 2 bin 248'i kadın ve 5 bin 520'si erkek, toplam 7 bin 768 aday yarışıyor. Bu seçimlerde 21 milyon seçmen oy kullanma hakkına sahip.
Seçim Komiserliğinin belirlediği takvime göre, 3 Ekim'de seçim kampanyaları resmen başlamış olsa da adayların afiş ve posterleri çok daha önce sokaklara asıldı.
Adayların erkenden astıkları afişlerde, seçim yasağına takılmamak için posterlerinde aday ve liste numaralarını yazmadan tanıtım yaparak cezalardan kaçınmaya çalıştığı gözlendi.
Dikkati çeken seçim çalışmaları
Adayların önemli bölümü sokaklara, binalara poster asmanın yanı sıra büyük toplantılar düzenliyor. Bu toplantılar çoğu zaman zengin yemek davetleriyle son buluyor.
Bazı adayların ise seçmenin desteğini çekmek için yerel hizmetler kapsamında sokak asfaltlama işine giriştiği ya da bölgedeki eski elektrik trafolarını değiştirdiği dikkati çekiyor.
Bazı adayların 'seçmen kartlarını' parayla satın aldığı iddiaları da söz konusu. Şii Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri, seçmen kartı başına 300 bin Irak dinarı (yaklaşık 200 dolar) verildiğini ifade etti. Kimi iddialara göre ise bu miktar 800 bin dinara kadar çıkıyor.
Geleneksel partilerin adaylarına seçim kampanyası için büyük bütçeler ayırdığı dile getirilirken bu da ekonomik durumu müsait olmayan bazı adaylar açısından adil bir rekabet ortamı oluşturmadığı eleştirilerine yol açıyor.
1 milyon poster ve ihlal iddiaları
Ülkede kampanya öncesi ve sürecinde çeşitli seçim ihlallerinin çokça yaşandığı ifade ediliyor.
Reklam afişlerinin kampanya süreci başlamadan asılması, adayların mesai saatlerinde devlet dairelerini ziyaret etmesi, kamu mallarının kullanımı, sosyal medyada sahte hesaplardan propaganda yapılması ve nüfuzun kötüye kullanılması ile nefret söylemi gibi ihlallerin yaşandığı vurgulanıyor.
Irak İnsan Hakları Stratejik Merkezi, kampanyaların ilk 2 gününde ülke genelinde 1 milyondan fazla aday posteri asıldığını açıkladı.
Merkez Başkan Yardımcısı Hazım Redini, özellikle Bağdat'ın Resafa yakasında poster yoğunluğunun fazla olduğunu ve çoğunun refüjlere ve kamu binalarına asıldığını ifade etti.
Seçim Komiserliğinin bu ihlaller karşısında caydırıcı adımlar atması gerektiğini vurgulayan Redini, poster sayısının kampanyaların sona ereceği 8 Kasım'a kadar artmasının da beklendiğini dile getirdi.
Seçim boykotları
Seçim hazırlıkları tüm hızıyla devam ederken bazı gruplar ise seçimi boykot ediyor.
Ülkede önemli bir tabana sahip Şii lider Mukteda es-Sadr da seçimleri boykot edeceğini duyurdu.
Sadr, taraftarlarına defalarca yaptığı çağrılarda seçimlere katılmamalarını istedi. Yaklaşık 1 milyonu aştığı düşünülen Sadr yanlısı seçmenin boykotunun seçime katılım oranında düşüşe neden olabileceği ve Şii partiler açısından seçim meşruiyetini etkileyebileceği değerlendirmesi yapılıyor.
Sadr'ın seçim yarışına girmemesinin bir diğer etkisinin de en güçlü rakibin sahadan çekilmesiyle İran'a yakın Şii siyasi çatı kuruluş olan 'Koordinasyon Çerçevesi' ve ona bağlı partilere yarayacağı düşünülüyor.
'Partilerin çoğunun seçim programı bulunmuyor'
Bağdat Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi ve Irak Stratejik Düşünce Merkezi Başkanı İhsan Şammari, AA muhabirine seçim sürecini değerlendirdi.
Seçim çalışmalarının normal şekilde devam ettiğini anlatan Şammari, 'Geçtiğimiz 5 seçimde de seçim atmosferini kontrol eden aynı siyasi partiler bu seçim yarışında da yer alıyor. Siyasi partilerin çoğunun seçim programı bulunmuyor. Seçim bloklarının hedefinin seçim programları hazırlamak değil, daha çok iktidarı ele geçirmek olduğunu görüyoruz.' ifadelerini kullandı.
Seçime katılan çoğu partinin propagandasında kamu imkanlarını kullandığını öne süren Şammari, bunun da seçimlerin şeffaflığını tartışmaya açacağını söyledi.
Şammari, 'Seçimlerdeki adaletsiz propaganda ortamı seçmenlerin yüzde 80'nin sandık başına gitmemesine ve seçimleri boykot etmesine neden olabilecek.' dedi.
Çoğu etnik ve mezhep esasına dayalı 31 seçim ittifakının bu yarışta yer aldığını aktaran Şammari, bunların mecliste Şii, Sünni ve Kürt çatı gruplar altında toplanabileceğini öngördüğünü dile getirdi.
İhsan Şammari, mevcut seçim kanunun geleneksel partilerden yana olduğuna dikkati çekerek, bu kanunun yeni siyasi partilerin aleyhine olduğunu değerlendirdi.
'Seçimlere inanmıyoruz'
Iraklı seçmen Etir Saadi ise seçimleri boykot edeceğini belirterek, 'Seçebileceğimiz iyi birileri yok. Seçimlere inanmıyoruz, ülke olarak ileriye değil, geriye gidiyoruz. Saddam döneminde en azından bir devlet başkanı vardı, şuan 100 Saddam var.' diye konuştu.
Sokaklardaki aday posterlerinin yoğunluğunu eleştiren Saadi, adayların posterlere harcadıkları paraların yoksullara dağıtmasının daha doğru olacağını söyledi. Saadi, 'Adayların çoğunun seçim programı da bulunmuyor.' dedi.
İsmail Rubayi ise seçimlerde oy vermenin demokratik hak olduğunu ifade ederek, 'Oyumu hak edecek birisine vererek vicdanımı rahatlatırım. Değişim için çabalarız ve değişimin gerçekleştirilmesini temenni ediyoruz. Halk, kimin hizmet edeceğini bilerek oyunu kullanacak kadar akıllı.' diye konuştu.
