Malatya’da özellikle düğünlerde, sünnetlerde halk oyunlarının eskiden beri oynandığı bir gerçektir. Oynanan oyunlar ağırlama, lorke, tezleme, dik halay gibi oyunlardı. Ancak bu oyunlarımızın bir araya getirilmesi ve folklor takımlarının kurulması 1960 lı yıllarda Kız Sanat Enstütüsü Beden Eğitimi hocası Leyla kahvecinin ve Gaffar Taşdemir’in Katkıları ile gerçekleşmiştir. Leyla Kahveci Malatya oyunlarını araştırmış, ortaya çıkarmış şekillendirmiş hatta figürleri düzene sokmuştur. Ne kadar teşekkür etsek azdır kendisine.
EKREM KARACA
Benim kaynak kişim Ekrem Karaca’dır. O zamanki bu konudaki olayları gayet iyi hatırlıyor.Önemli bir de arşivi var. Resimleri ve filmleri bana vermişti. Uzun zaman bu konuyu yazacaktım ama ihmallik ettim. Kısmet şimdi imiş. Bu konuyu Ekrem Karaca ile konuşmuş ve kayda almıştım. İsterseniz o konuşma metnini soru cevap şeklinde açıklayalım
Selami – Ekrem kardaş kendini tanıtır mısın ?
Ekrem- Ben 1948 yılında Kozluk köyünde doğmuşum. 6 yaşındas idim Tecde’ye yerleştik. İlk Okulu Tecde’de bitirdim. Liseyi de Şehit Kemal Özalper Erkek Sanat Enstütüsünde okudum. Makine ressamlığı bölümünü bitirdim.1969 yılında Ankara Yükseliş Fakültesinden mezun olarak Makine mühendisi oldum.Şu anda emekliyim.
Selami- Halk oyunlarına nasıl başladınız. Sanat Okulunda öğrenci iken çeşitli kollar vardı. Benim de halk oyunlarına merakım vardı. Bu kola yazıldım ve çalışmaya başladım. Sene 1966. Folklor gösterilerimiz falan olmuştu. Edebiyat öğretmenimiz Tülin Akçay bizim kolla ilgileniyordu. Bizi çalıştıran kimse de yoktu. O zaman Alaaddin Günaydın isimli bir arkadaşımız başı çekiyordu. Malatya oyunları oynamıyor, başka yerlerin oyunlarını oynuyorduk. Kız arkadaşlarımız da Kız Enstütüsünden geliyordu. Hüseyin Aktaş vardı. Esas Malatya oyunlarını Sürgü’lü Gaffar Taşdemir oynuyordu. Sanat Okulundan sonra Halk Eğitim Merkezine yöneldim. Çalışmalarımıza orada devam ettik. 1967 yılları idi. Müdür Allah rahmet eylesin Mehmet Kabasakal’dı. Eski folklörcülerden Ünal Nebioğluda gelir bize öğretirdi. Ağırlamayı biz ondan öğrendik.
LEYLA KAHVECİ
Leyla Kahveci Kız Meslek lisesinde öretmendi. Folklor araştırmacısı idi. Hatta o zamanların Malatya oyunlarını araştırmış, bir araya toplamış ve gençlere öğretmişti. Hatta bu konuda oynama şekillerini gösteren bir kitap da çıkarmış. Malatya oyunlarını dağınıklıktan kurtaran o idi. Sağ ise mutlu yaşamlar dilerim, vefat etmiş ise mekanı Cennet olsun derim. Malatya için bulunmaz bir nimetti. Daha sonra Ankara Bahçelievler Deneme lisesine tayini çıkmıştı. Hatta bir gün kendisini ziyaret ettik ve Malatya oyunları hakkında bilgi de almıştık.
-Ekrem Karaca devamla- Kız Enstitüsü de Malatya oyunlarını oynarmış. Özellikle Gaffar Taşdemir arkadaşımız bu oyunları çok iyi bilirdi. Başı da o çekerdi, bize de öğretirdi.Leyla Kahveci nezdinde çalışmaya başladık. Kızlardan Şenkal demirci, Sevgi Arslangiray, Hatice ve Ayten isimli kızlar vardı. Leyla Kahveci’yi ben Adanalı olarak biliyorum. Biz Malatya oyunlarına yöneldik. Orhan Gebeş de iyi bir folklorcu imiş. Düzenlemeleri ve yönlendirmeyi Leyla Kahveci yapardı. Malatya’lıların yapamadığını o yapmıştı. Gaffar da herhalde dayısından öğrenmiş. Engin Gözükara’dan.
Leyla Kahveci zaman zaman oyunlara ve figürlere de müdahale ederdi.
Selami -Malatya yüksek öğrenim derneği Malatya Ticaret Lisesinde bir folklör öğretisi açmıştı. Ben de bir iki gün gittim. Zurnacı Vahap ve Davulcu Saim de bize eşlik ediyordu. Özellikle Vahap dayı zurnasını öttürür, hatta tek eli ile çalardı. Özellikle de uzun hava çalmadan oyuna girmezdi. Hiç unutmam bir gün bize- Hele size bir nevruz çalam da dinleyin demişti. Ekrem kardeş sen mi çalıştırdın bizi yoksa.
Ekrem: He ben çalıştırıyordum. O zamanlar Tıpta okuyan bir öğrenci Hüseyin Aydıncak diye. Ankarada’ki konsere hazırlandılar.