Yıl 11 Eylül 1980, görevli olarak Ankara’ya gitmiştim. Ankara’da Ulusta bir otelde kalıyorum. Ankara bu gidişimde çok başkaydı. Suratlar asık, hiç kimse adeta burnundan kıl aldırmıyordu. Taksici asabi, garson asabi ve en sonunda da büfeden gazete almak istedim ve parayı uzattım büfeci bozuk ver dedi. Bozuk yok en ufak para bu dedim, şimdiki beş lira gibi bir para, öfkeli biçimde gazete vermiyorum dedi ve bir adım ilerisi davranış kavga sebebi gibiydi ve vermedi. Adeta herkes çatacak bir yer arıyor gibi hıncını alacak birilerini arıyor gibiydi. Her neyse akşam otele gittim. İkinci günde rahmetli Hasan Celal Güzel ile görüşeceğiz, öyle planlamıştık. Sabah kalktım tv’yi açıp banyoya traş olmak için geçtim, bir haber ordu yönetime el koydu, siyasi liderler Ankara dışarısına götürülüyor.
Toplum çok gerilmişti, herkes her gün her olumsuzluğu yaşayabilir durumu vardı. Kararsızlık, güvensizlik başını alıp gitmişti. Bir anlamda bu ortam yaratılmıştı.
Son aylarda gazete veya tv haberlerinde gün geçmiyor ki adi cinayet haberleri olmasın. Yan baktın kavgaları, trafikte yol vermedi, sıkıştırdı veya park yeri kavgaları yaşanıyor. Hemen hepsinde de belki de ömründe ilk defa gördüğü kimseyle kavga ve üzerinde taşıdığı bıçağı çekti bıçakladı haberi. Gençlerin bıçak taşıma alışkanlığı nereden geliyor? Bizlerde genç olduk hiç bıçak taşıma gereği duymadık. Kırsal kesimde bıçakta taşınır, silahta ve sopada. Ama şehir merkezlerinde gençlerin bıçak taşımalarının nedeni ne? Neden buna müsaade ediliyor?
Güçlü devletler bu tür olayların gidişatının analizlerini yapar ve tedbirlerini alır.Bu tür olaylara karışanların eğitim seviyeleri neler,nasıl bir ortamda büyümüşler,çevrelerinin sosyal yapıları nasıl,sokakta yaşayan kimsesizler mi yada başka bir yapılanma mı bunların sosyolojik olarak incelenmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar.
Günümüzde bıçak taşımak moda oldu da haberimiz mi yok? Böyle giderse yakında korkarım sürmene bıçağı, Sivas bıçağı vs. reklamları çıkarsa şaşırmam. Daha kötüsü orta çağdaki gibi kılıçlar ile gezmek moda haline gelirse şaşırmayın.
Toplumların özellikle yöneticilerin bu davranış biçimlerinden, bu tür gidişattan çıkaracakları çok dersler olmalı diye düşünüyorum. Kimse beni yanlış değerlendirmesin. Bunlar gerçekler ve gözlemlerim.
Gençleri hayata bağlayan tek güç ceplerinde taşıdıkları bıçaklar ise vay halimize.
Prof. Dr. Mustafa POYRAZ
