Aşık Cansever ile tanışıklığımız Aşık Sefil Selimi’nin Malatya’da misafir olduğu günlerden çok önceleri başlar. Cansever, 1938’de Atatürk’ün öldüğü yıl Arguvan’da doğmuş. Bu gün 82 yaşında şiir yazmayı sürdürüyor. Şiirle 80 yıllık yakınlığını 2018’de Ana Bir Zaman kitabıyla belli bir düzeye getirdi. Hala şiir üretmeyi sürdürüyor.
Geçen yıl son yayımlanan kitabını ulaştırmıştı, epey zaman okudum; şimdi tanıtmaya sıra geldiği için bu satırları sizlerle paylaşıyorum. Ana Bir Zaman (2018) adını taşıyan kitap, şiir, türkü, deyiş, destan, vatan diye sıralanan bir alt başlıkla sunulmuş. Malatya’da hazırlanıp Fehmi’nin Bütün Şiirlerinin basıldığı yerde, Uğurel Matbaasında basılmış. Vatan’ı niye arkaya eklediniz deyince, hocam, dil ve vatan sevgisi kutsaldır, onun için hepsinin başında gelir diye cevap vermiştir. Aşığın toplu şiirlerini içeren bu kitabı 622 sayfa. İçinde bine yakın şiir var. Kitaba ismini veren şiir, Ana Bir Zaman 17 kıta, arka kapağı süslüyor. Ne de olsa bir kitaba ad olmuş. Kitabın tasarım ve yayımında, basımında Necati Bey’in emek ve çabaları vardır. Sağ olsunlar, her ikisinin de kalemine sağlık.
Ön kapaktaki Nevzat Topal ağabeyin başının üstünde yer alan buğday ve bayrak simgeleri, Cansever’in ekonomiye ağırlık veren, üretken, dil ve vatan sevgisini işleyen şiirler, yazan bir şair olduğunun simgesidir. Cansever’le tanıştığımız 1980’den günümüze 40 yıl boyunca birçok etkinliğe katıldık. Şiir konuştuk. Şiirle yatıp kalktık. Şiir yeyip içtik.
Üniversitede birçok programda konuğum oldu. Aşıklar şölenine çağırdım, sınıfta ders ortamında ağırladım, tanıttım. Malatya’ya gelen aşıkları, halk şairlerini tanıştırdım. Zengin kitaplığından yararlandım. Beydağlarının eteklerindeki eski ve yeni mekanında Sefil Selimi ve bizleri az mı konuk etti? Aşık Sefil Selimi’nin Sivas’ta taziyesine Metin-Yılmaz Özer kardeşlerle ve O’nunla birlikte katıldık. Şiirleri üzerinde lisans tezi hazırlatma şerefi de herkesten önce bana nasip oldu. Benim görevlerim arasında halk kültürünü tanıtmak da vardır. Bu topraklarda yetişmiş Cansever gibi değerleri tanıtmak ve yüceltmek de.
40 yıllık dostum, ağabeyim, yol arkadaşım Cansever’i sizlere yakından tanıtmak için bu yazıyı hazırlıyorum. Şairin son kitabına yakından göz gezdirerek maziye bir yolculuk yapalım. 34 kıtalık İstiklal Savaşı destanıyla başlayan kitapta şiirler, rastgele dizilmiş aradığın şiiri kolay bulduracak dizin eklenmediği için kullanırken zorluk yaşıyoruz. Mesela, aşağıda yayımladığım şiiri kitapta nasıl bulacağım; bu şiir kitaba alınmış mı alınmamış mı? Kısa sürede nasıl öğreneceğim? Dizin olmayınca içindekileri tek tek taramak gerekiyor. Bu da zaman kaybına yol açıyor. Kitap, şairin elindeki metinlerin bir araya toplanmasını sağlamış ama, tasnif sağlıklı yapılmadığından metot hataları ortaya çıkmış. Baskı ve düzenleme hataları, işin ehli olamamakla da ilgili olabilir. Günümüzde editörlük ve basım işleri oldukça profesyonelleşmiştir. Bu imkanlardan yararlanmak lazım.
Cansever’in kendisini özetleyen Kapıya Geldim başlığını taşıyan devriye niteliğindeki şiirine yakından bakmak istedik. Türk Edebiyatında Manzum Devriyeler üzerinde epeyce zamandır çalışmalar yaptığımdan bu şiir ilgimi çekti. Aşığın aşağıdaki eseriyle bu tür şiirler yazan şairlerin birçoğundan ileride olduğunu gördüm:
KAPIYA GELDİM
Destur Hakk’tan deyi bir yola çıktım
Hu ya erenler hu kapıya geldim
Yol başın bilmeden ben baştan çıktım
Fâniden ders alıp bâkiye geldim.
Bu ulu dergâha ikrar vermişim
Günahkârım yüzüm yere sermişim
Bir ayak üstüne dara durmuşum
Yıkılmayan sağlam yapıya geldim.
Her şey size âyân erenlersiniz
Benim de halimi görenlersiniz
Yaradan baş tacı Hakk’tır dersiniz
İnsanı kâmili okuya geldim.
N’olur bağışlaman eksik noksanım
Yanılır şaşarım çünkü insanım
Hakk’ı adaleti bilen insanın
Önünde secdeye rükûya geldim.
Dileğim kabulsa kapıyı açın
Cezama razıyım ne ise suçum
Kesin yüzün beni insana biçin
Ahret gömleğimi dokuya geldim.
Ezeli içmişim ecel şerbeti
Dimağımda unutmadım lezzeti
Kısmet imiş deyi dünya gurbeti
Ezelden ebede şakıya geldim.
Ben böyle bir canım canım Cansever
Bir yudum sevgiye kainat değer
Burada kısmetse bir cana eğer
İçinizde olan sâkiye geldim.
